Exotische dicteewoorden in oer-Hollandse teksten

De knusse huiskamer van Lizi van Vollenhoven in Voorburg bood op 1 oktober ruimte aan acht liefhebbers, die er het zevende en achtste BeNeDictee van dit jaar voorgeschoteld kregen.

Voorburg 2022

De deelnemers in Voorburg: Birgit Kuppens, Bert Jansen, René Dijkgraaf, Lizi van Vollenhoven, Jeroen van Heemskerck Düker, Dian van Gelder, Bob van Dijk en Leni Lagerberg

door Bob van Dijk

Ocharme en amai: Lizi van Vollenhoven, gastvrouw voor het zevende en achtste huiskamerdictee van de BeNeDicteeclub, komt er bekaaid af in deze rubriek, ondanks al haar inspanningen en ook leuke taalquizzen op deze site, om nog maar te zwijgen over de ecosloepentocht die ze gewonnen had bij het Groot Alphens Dictee en die zij graag deelde met medespellers.

Al voor de zwoele zomer inzette presenteerde zij haar pennenvruchten voor de nummers vijf en zes ‘ten huize van’ Dian van Gelder in Zoetermeer, maar daar werd nooit verslag van gedaan, naar nu blijkt. Jammer! Uw rapporteur kan daar niets aan veranderen want hij was er helaas niet bij.

Wel was hij present in het strategisch gelegen Voorburg, waarvandaan je in een wip in de hofstad, Rotjeknor of Mokum komt. En dan ook nog eens in een echt jarendertighuis met heuse erker aan een der Voorburgs brede alleeën. Acht tijgers, onder wie eentje uit Diest te België (chapeau voor deze onderneming, Birgit!) en een ander digitaal (Raf), gezellig gezamenlijk gezeten aan een grote tafel onder het proviso dat ze alleen zouden afzien maar niet afkijken, ondergingen twee verschillende verhalen.

Jeremiade

Voor het dejeuner presenteerde Jeroen van Heemskerck Düker zijn schriftuur getiteld ‘Xenofobe jeremiade’, waarin hij 52 woorden/woordgroepen had verwerkt die veelal in oudere BeNeDictees de revue gepasseerd hadden. Een ware test of ieder zijn huiswerk wel gedaan had. Het werd een ouderwets volledig uit te schrijven maar gelukkig kort verhaal van zes zinnen zodat ‘Bussumse schrijfkramp’ werd voorkomen. In schoolschriftjes en rode correctiepennen gevuld met cochenille-inkt had onze Naardense sint-elizabethsletter-heer keurig voorzien. Geen digitale maar wel cerebrale krampjes daarentegen waren duidelijk te vernemen bij woorden als aa-lava, açaibessen, bhangra, baghrir en nog veel meer exoten uit Verweggistan en andere takkietakkielanden. Welaan, dan wordt je de kop wel gek gemaakt (mooie vondst, ‘je’ als possessief datief!). Dichter bij huis kunnen we er anders ook wat van wanneer we ‘s morgens vroeg met Plat-Ter Apels sprekende kiereme sougers gaan aaisykjen in de voorgeëtte greiden en na afloop met enkele halfelfjes in het kavietje de kou uit de botten verdrijven.

Het bleek een ware test of ieder zijn huiswerk wel gedaan had

Het leek zo simpel, en Jeroen had het op zijn bekende joviale wijze ook zo aangekondigd. Winnares Birgit Kuppens wist de schade te beperken tot 25 fouten, op de voet gevolgd door Bert Jansen met 26. Maar de gemiddelde score lag op zo’n 35 fouten. Als hekkensluiter was uw correspondent toch eigenlijk wel toe aan een coccejaans bittertje.

Het werd daarentegen weliswaar geen déjeuner sur l’herbe in de diepe achtertuin van Lizi, maar een welvoorziene tafellunch waarbij de inwonende Hongaarse cembaliste Nóri ook over een uitstekende service à la russe bleek te beschikken (of mag je dat nu ook al niet meer zeggen?).

Ervaringsdeskundige

Met de buikjes vol en groepsgeportretteerd in Lizi’s lusthof schoven we aan voor deel twee: een invuldictee met 73 opgavenwoorden over de informatieve, non-fictieve belevenissen van Dian van Gelder als ervaringsdeskundige tijdens de watersnoodellende in januari/februari 1995 van het Land van Maas en Waal. Een bijna-Februariramp zoals zij het zelf omschreef als geboren inwoner van het Land van Maas en Waal. Een indrukwekkend ooggetuigenverslag, vanaf het moment van het zwalpende Maaswater bij Borgharen/Itteren met liefst een recordwaterstand van 16,68 meter boven NAP bij Lobith, tot aan de vreugdevolle terugkeer van de evacués. Het geheel van dag tot dag beschreven en gelardeerd met toepasselijke evergreens van Boudewijn de Groot, en voorzien van een gedetailleerde geografische kaart van de pd. Weliswaar kwamen er ook Verweggistaanse woorden in voor als sibibusi, dyugudyugu en bomzj/bomzji (Russische dakloze), maar gaandeweg de stroomafwaartse bewegingen van het dictee kwamen meer onbekende Hollandse woorden bovendrijven zoals zwalpen, lierlauwen, zijlen en de altijd zo lastige combi van kantje boord en kopje-onder. En ooit geweten dat in de plasdrasgebieden nabij suatiesluizen alleen maar lisdodden kunnen staan, geen lisdoddes?

Stroomafwaarts kwamen in het dictee meer onbekende Hollandse woorden bovendrijven

Het was een voor uw verslaggever historisch-verrijkend verhaal dat aha-erlebnissen, déjà vu’s en déjà vécu’s opriep, aangezien hij en zijn vrouw tezelfdertijd onderdak verleenden aan familie uit Culemborg, die ook geëvacueerd werd en met een remorque vol huisraad en speelgoed van het porkje voor onze deur stond in hun mackintoshen, weliswaar niet op cothurnen maar wel met tompouces. We waren trouwens best wel blij dat ze weer naar huis mochten, staken de uit de vexillologie bekende driekleur uit en herkregen ons athomegevoel. Maar we deden het uiteraard ad pios usus.

Het middagdictee werd een zege voor René Dijkgraaf. Met 19 fouten was hij de enige die onder de twintig bleef, al zaten Birgit Kuppens en Bert Jansen hem met 21 en 22 fouten op de hielen. Uw reporter was met vijf fouten minder dan in de eerste helft zeer tevree. Moe maar voldaan lieten we Lizi achter aan haar kwassiehouten tafel waar we zo hard gezwoegd hadden en gingen we rootje schuiven om haar te bedanken voor de ontvangst.

2 reacties

  1. Fijn dat er ook van de memorabele dag in Voorburg nu toch nog een verslag is. En wát voor een!