De gelagkamer van De Tol was goedgevuld. Vooraan Marie Bakx.

Tekst en foto’s: Huib Boogert

Begin juni was het even oorlog tussen Holland en België, en wel op het slagveld van de taalstrijd.

Donderdagmiddag 4 juni werd het Holland-Belgiëdictee gehouden, traditioneel in een horecagelegenheid óp de grens van Nederland en België. Plaats van handeling was café De Tol tussen de Zeeuws-Vlaamse grensdorpen Eede en Heille. De landsgrens loopt op ruim tien meter achter het café. Aan de andere kant van ‘de lijn’ ligt  – heel curieus – het dorpje Middelburg.

De taaloorlog in Zeeuws-Vlaanderen woedde die dag niet alleen onder de deelnemers. Ook dicteeauteur Rein Leentfaar deed een duit in het zakje. Zijn dictee ging over de Eerste Wereldoorlog, in Nederland en België lange tijd ‘de Groote Oorlog’ genoemd.

De middag werd opgeluisterd met passende muziek, in de geest van dichter John McCrae.

Loopgraven en zo
In de tekst voor het (invul)dictee kwam de aanleiding tot WO I aan de orde, de gevechten rond de loopgraven en de gebruikte (gif)munitie. De auteur sloot positief af met een uiteenzetting over het beroemde gedicht van John McCrae (In Flanders Fields) en over de enige bloemen die aan de randen van de loopgraven groeiden: de klaprozen. Deze poppy’s (in België: poppies, oftewel papavers) zijn het symbool geworden van de dodenherdenking van de WO I, zowel in België als in Engeland. Zo leerde oud en jong veel over de historie van de periode 1914–1918.

De poppies waren ook het zichtbare thema van het dictee: ze waren overal aanwezig, zelfs op de zelfgemaakte schilderijtjes die de liefhebbers meekregen. De tekst die Rein Leentfaar gemaakt had, was voor liefhebbers alleszins te maken. Het aantal fouten bleef schappelijk. Voor de specialisten waren tien extra woorden toegevoegd. De liefhebbers moesten ze ook meeschrijven, omdat de woorden beslissend waren bij een eventuele gelijke eindstand in het liefhebbersdeel van het dictee.

Rein Leentfaar demonstreert het shellshocksyndroom, of is gewoon mataglap geworden.

Dikke Bertha
Woorden die gevraagd werden, waren bijvoorbeeld aartshertog, Sarajevo, ten achter gesteld, laissez passer, allergruwelijkste en -belabberdste, approches, trancheeën, dikke Bertha (het beruchte Duitse kanon), yperiet, langzaamaan, kollenbloemen (nog een ander woord voor klaprozen), refugié en Vrede van Versailles. De specialisten moesten onder meer kennen: piemonteses, hostis humani generis, pithecanthropus erectus, rechtop gaande aapmens en kaïn-en-abelachtige verhalen.

Vredesbestand
Het Holland-Belgiëdictee (voor de vierde maal) is een initiatief van de Sluise mevrouw Marie Bakx. Zij liet het schrijven en voorlezen van het dictee al na het eerste jaar om gezondheidsredenen over aan het echtpaar Leentfaar. Mevrouw Bakx reikt nog wél elk jaar de prijzen uit van wat ze na afloop schertsend ‘de Slag bij Heille’ noemde.

Twee trofeeën in één huishouden: Hilda Janssens wint bij de liefhebbers, haar man Robert Joosen bij de specialisten.

Bij het ‘vredesbestand van De Tol’ werd de meeste oorlogsbuit toegewezen aan de Vlamingen. Dat was ook niet moeilijk, want zij waren onder de twintig deelnemers in de meerderheid, zeker bij de specialisten. Toch eindigde Nederlander Huib Boogert uit Goes bij de specialisten als tweede en Laurien Vandepitte uit Breskens bij de liefhebbers als derde. Het volledige uitslagentableau ziet er als volgt uit:

LIEFHEBBERS:

(1) Hilda Janssens (9 + 6 fout)
(2) Kevin Willems (9 + 7 fout)
(3) Laurien Vandepitte (12 + 9 fout).

Opkomend talent Kevin Willems ging met een mooie tweede prijs naar huis.

SPECIALISTEN:

(1) Robert Joosen (5 fout in de totale tekst)
(2) Huib Boogert (7 fout)
(3) ex aequo Bert Jansen, Frans Van Besien en Christiane Adams (8 fout)
(4) Raf Coppens (11 fout).