Ieme Bijlhout

Havoscholiere Ieme Bijlhout had goede hoop bij aanvang van het vijfde Woerdens Dictee. Op dinsdagavond 16 februari voegde zij zich welgemoed bij zeventig deelnemers aan de jaarlijkse exercitie van de Volksuniversiteit Woerden. Maar net als haar medeschrijvers rekende zij niet op de tsunami aan hersenbrekers die auteur Maja Becking-van Leeuwen had voorbereid.

Het Woerdens Dictee bouwde in de afgelopen vijf jaar een reputatie op als geducht evenement voor de liefhebber, hoewel de geharde fanaten nog altijd buiten mededinging moeten meeschrijven vanaf de tribune. Ook dit jaar wist de vlijtige organisatie weer zeventig mensen naar de raadzaal van het plaatselijke stadhuis te lokken. Te midden van teams met journalisten, politici en sporters nam Ieme Bijlhout plaats in de groep scholieren. Na voorrondes op haar eigen Minkemacollege en het Kalsbeek College had zij die ereplaats in de finale verdiend. De belangrijkste tegenstander: de groep taalliefhebbers die een (bijna) foutloze voorronde hadden ingestuurd naar de Woerdense Courant.

De raadzaal in Woerden

Lastig van begin tot eind
Ook de doorgewinterde liefhebbers kregen er flink van langs in de Woerdense raadzaal. De tekst over een Paraguayaanse linksback en zijn geliefde Faeröerse klaveciniste (jawel) was van kop tot staart volgestouwd met listige orthografische uitglijers. Wat dacht u van een blikken muziekkeuze, een pro-Deo-impresario en flux de paroles? Of een door earlgreythee geaccompagneerd gebakstel vol appetijtelijke petitfourtjes? Ook voorlezer Pieter Verhoeve, de jeugdige burgemeester van Oudewater, raakte hier en daar van zijn à propos door het gutturaal hordelopen, maar telkens redde hij zich er met een kwinkslag uit.

Direct na het halfuurtje geconcentreerd nadenken volgde het nakijken. In Woerden corrigeert men – anoniem – andermans dictee. Discussie was vrijwel overbodig, want de tekst was acribisch gecontroleerd door twee specialisten van Dictees.nl. Gaandeweg besefte iedereen dat een topscore uitgesloten zou zijn in een dictee als dit. Met een zucht van verlichting vluchtte het publiek na afloop naar de koepel van het stadhuis, waar men zoals gewoonlijk gastvrij onthaald werd met drank en spijs.

Bij de eerste geprojecteerde zin ging een golf van ontzetting door de zaal.

Duizend fouten meer
Na de pauze werd duidelijk hoe massaal de deelnemers in de talrijke valkuilen waren getrapt. In totaal maakten zij ruim duizend fouten meer dan vorig jaar, in totaal bijna drieduizend. Met een gemiddelde van 42 fouten per dicteeschrijver overtrof de Woerdense organisatie zelfs het Amersfoortse Dictee, dat dit jaar de leiding had met 38 stuks. De voorrondespelers presteerden het beste: zij behaalden een gemiddelde van 38 fouten. De teams maakten gemiddeld 44 fouten, de scholieren 48. Maar in de laatste groep bevond zich wel de derdeprijswinnaar. Florian van Hout van het Minkemacollege was met 24 fout niet alleen de beste in zijn categorie, maar ook de op twee na beste speller van alle officiële deelnemers.

Op een zeer verdienstelijke tweede plaats eindigde Gerard de Jong met 23 fout. Freelance vertaler Werner Joosten verbaasde iedereen met zijn 16 fouten. Hij mocht de hoofdprijs, de bronzen ganzenveer, in ontvangst nemen. Bij de teams ging de zege naar de ploeg van journalisten uit Oudewater, onder aanvoering van Aad Kuiper. De vier deelnemers beperkten hun foutentotaal tot 138. Op de tribune zette dicteereus Pieter van Diepen iedereen ongemerkt in de schaduw met maar negen fouten – maar die score telt nu eenmaal niet mee.

Op de tribune schreef Pieter van Diepen mee. Hij maakte negen fouten.

Op de loer
Hopelijk ontneemt de hoge moeilijkheidsgraad de Woerdense liefhebbers niet de liefde voor taal en spelling – een gevaar dat met dictees als dit wel op de loer ligt. Dat zou zonde zijn. Het evenement in Woerden is inmiddels een vaste waarde op de dicteekalender, dankzij de uitstekende organisatie, de mooie locatie en de zeer gedegen voorbereiding. Ieme Bijlhout liet zich er in elk geval niet door uit het veld slaan. Hoewel zij fors boven het gemiddelde eindigde, bleef zij energiek en zelfbewust. In mei wacht haar de volgende beproeving: het toelatingsexamen van de politieschool. ‘Dat gaat mij vast een stuk beter af’, lachte zij na afloop.