Performer Babs Gons praatte de avond aan elkaar

door Jeroen van Heemskerck Düker

De tweede editie van het Groot Utrechts Dictee beloofde een eenvoudige zege te worden voor de geoefende spellers. Auteur Tom Hofland had een melancholieke scène geschreven waarin een heer – in zijn woorden een seigneur – tijdens een overdadig diner bekoord raakt door een geschilderde Maria. Een mooi tafereel met veel ruimte voor rijk woordgebruik; zo werden tijdens het beschreven diner langoustines, bouillabaisse en beignets opgediend en nam de seigneur met alizarinerode wangen plaats bij de vergulde kandelaber. Geen gesneden koek voor de argeloze deelnemer die voorafgaand de kansen op een overwinning hoog in had geschat, maar gefundenes Fressen voor de dicteeveteranen.

De usual suspects zaten zich al na de eerste lezing van de tekst te verkneukelen. Dit kon weleens een nulfouter worden! Naast de onvermijdelijke Rein Leentfaar waren vijf dicteetijgers afgereisd naar de Utrechtse bibliotheek in het centrum van de domstad. Pieter van Diepen (winnaar van de eerste editie), Bert Jansen, de inmiddels volgroeide dicteewelpen Marissa van Vliet en Randy van Halen, en uw verslaggever. Toch bleek na afloop geen van hen de felbegeerde nulscore te hebben gerealiseerd. Dat kán te maken hebben gehad met de dictie van de auteur, die beignets verhaspelde tot banjees en Kamtsjatka tot Kamtakta. In de context kon het juiste woord weliswaar met enige moeite achterhaald worden, maar daarmee ging wel hersenenergie verloren.

Neerlandica Marieke kan goed spellen, maar kon in Utrecht geen podiumplek bemachtigen

Lasciate ogni speranza

Met het dictee achter de rug zat het deelnemersveld er enigszins verslagen bij. Het was toch een pittige tekst, met ongebruikelijke woorden als apotropaeïsch, Friulaans en deësis.  Op de achterste rij zag deelneemster Marieke, vooraf nog zelfbewust en hoopvol, haar kans op een podiumplaats in rook opgaan. Ook veel anderen moesten onwillekeurig denken aan de woorden van Dante: lasciate ogni speranza. Gelukkig was er afleiding in de vorm van een kort verhaal door de schrijver zelf en een intermezzo van Babs Gons, de performer die de avond aan elkaar praatte. Daarna loodste taalexpert Wouter van Wingerden het publiek op bewonderenswaardige wijze door de tekst. Wouter redigeerde onder meer de Technische Handleiding, het fundament onder onze spellingregels. Als hij de dicteezinnen heeft bekeken, weet je dat discussie overbodig is. Ook deze keer was dat het geval – een prettige uitzondering in Dicteeland. Heibel had hij kundig uitgesloten door in discutabele woordgroepen als zwart gehaarde twee varianten goed te rekenen.

Opmerkelijke shoot-out

Het verbaasde niemand dat de aanwezige veteranen zich plaatsten voor het podium. Prijzengrossier Pieter van Diepen moest met zijn drie foutjes de eer laten aan maar liefst vier mededingers. Randy van Halen en schrijver dezes streden om de derde plek, met elk twee fout. Voor zilver en goud ging het tussen Rein Leentfaar en Bert Jansen, die ieder hun fouten wisten te beperken tot één.

De shoot-outronde leidde tot een verrassende uitkomst

Maar toen gebeurde er iets opmerkelijks. Terwijl de zaal zich opmaakte voor een langdurige eindstrijd, kon de rangschikking al na drie betrekkelijk simpele woordjes vastgesteld worden. Het eerste shoot-outwoord van Van Wingerden, piramidefonds, leverde geen problemen op. Bij het tweede verslikte Bert Jansen zich al: hij miste de dubbele s in kickboksster en moest genoegen nemen met een boekenbon van 75 euro. Het derde woord leek nog eenvoudiger. Wie kan empathisch nou niet correct spellen? Nou, ik dus: ik vergat de h. Randy van Halen pakte de derde prijs, ik vertrok met lege handen naar de nabijgelegen keilenwinkel Graaf Floris. Daar concludeerde ik samen met Bert Jansen, na een verrassend lekkere Gerardus dubbel, dat uitglijers als deze onlosmakelijk verbonden zijn met de overwinningen.