De nieuwe Van Dale in kleurige cassette
door Rein Leentfaar
Nieuws over Van Dale
Het Groot woordenboek der Nederlandse taal van Van Dale – oftewel VD – is nooit erg scheutig geweest met gegevens over aanpassingen. Dat betreft dan ook de online-VD, want met de papieren versie uit 2015 moeten we het weer tien jaar doen. Daarin worden hooguit aperte drukfouten gecorrigeerd bij een volgende herdruk (oplage). De online-VD wordt regelmatig aangepast, maar VD geeft daar geen informatie over, laat staan dat er een lijstje van aanpassingen gepubliceerd wordt. De data van de wijzigingen en met name de verandering daarbij van het aantal lemmata zijn gemakkelijk te achterhalen. In maart 2016 bleken er 362.389 trefwoorden (lemmata) in de online-VD te staan. Recent telde ik opnieuw [zoeken op * dus] en bleek het aantal lemmata gestegen te zijn tot 382.856, in pakweg 33 maanden dus ruim 20.000 trefwoorden meer. Wat je moet doen, is dus helder: zoek in de online-VD iedere ochtend even op *: is het aantal veranderd, dan is er een aanpassing geweest en weet je meteen hoeveel lemma’s er (globaal, want er worden ook lemma’s geschrapt …) bij gekomen zijn.
Toegift: het eerste lemma is (nog steeds) het copyrightteken ©. Daarna volgt als tweede de gestileerde ® die in superscript achter een merknaam (Engels) wordt geplaatst om aan te geven dat het een registered trademark betreft. Het derde lemma is het @: apenstaartje, at-sign, at-teken, slinger-a of slingeraap. NB Voor het laatste lemma moest ik te lang scrollen – ik neem aan dat dit conform de gedrukte VD 2015 zzz, (uiterst zeldzaam of nabootsing van het zoemend geluid van bv. bijen) is.
Het nieuwe Groene Boekje
Nieuws over het Groene Boekje
De Woordenlijst Nederlandse taal, het zogenoemde Groene Boekje (GB), was voorheen veel royaler met info over ‘de lijst’. Het papieren boekje was (uiteraard) alfabetisch [doorloopbaar]; ook in de online-GB kon je dat doen, en sterker nog: op Woordenlijst.org – de site van het GB – werd consciëntieus een lijst bijgehouden van welke wijzigingen er in welke nieuwe oplage [herdruk] waren doorgevoerd. Dat was klasse. Het nieuwe gedrukte GB [2015] is echter niet dé Woordenlijst Nederlandse taal (WNT). In het voorwoord staat immers letterlijk: “Dit Groene Boekje bevat een handzame selectie uit de geactualiseerde WNT”. Conclusie: voor de enige, echte, complete WNT moet je dus op internet zijn … Maar … die lijst is niet alfabetisch toegankelijk, laat staan dat GB nog lijsten publiceert van wijzigingen erin. Het eerste is een heel slechte zaak, het tweede iets minder. Al in 2015 heb ik aan GB gevraagd wanneer de alfabetische toegang [middels de zogenaamde bladerfunctie] er zou komen. Het toenmalige antwoord (ik kreeg er zelfs een telefoontje over) was dat dit binnen enkele maanden gerealiseerd zou zijn. De praktijk bleek kennelijk weerbarstiger. Toen ik een en ander dezer dagen weer tegenkwam, ben ik dus opnieuw in de pen geklommen. Het antwoord kwam dit keer per e-mail. Het goede nieuws is: die bladerfunctie komt er beslist, het staat in de planning! Het slechte nieuws is: ik kan er geen datum aanhangen (aan vastkoppelen). Dat schiet dus niet op: we wachten rustig af!
Nieuws over 932 wedstrijddictees
Aangeboden: 932 wedstrijddictees (tot begin 2015 – met inhoudsopgave en register). Binnenkort te verschijnen op dezelfde manier: Dossier 2015 (vrijwel gereed!), 2016, 2017 en 2018. In één bestand, dus makkelijk zoeken naar woorden, uitdrukkingen en andere zaken. Jeugd- en volwassenendictees (liefhebbers en specialisten).
- Inhoudsopgave: 1234 A4’tjes.
- Aantal woorden: 362.216.
- Aantal tekens (excl. spaties): 2.083.417.
- Aantal tekens (incl. spaties): 2.443.383.
- Aantal alinea’s: 12.868.
- Aantal regels: 47.299.
Achteraan is een alfabetisch register op plaatsnaam opgenomen. Zoek daarin bv. naar Sint Anthonis. Wil je bv. versie 2010, dan zie je dat dit dictee 344 is. Als je nu vooraan het bestand gaat staan met de cursor, zoek dan naar 344 en met enkele klikken ben je bij het gezochte dictee.
Bestand op aanvraag verkrijgbaar. Stuur een e-mailtje aan leentfaarrein@gmail.com.
In de Spellingwet van 2005 is bepaald (art. 4.1) dat als schrijfwijze van de Nederlandse taal geldt de schrijfwijze waartoe het Comité van Ministers heeft beslist. Die beslissing is vastgelegd in het Besluit bekendmaking spellingvoorschriften 2005, waarin art. 1 regelt dat de schrijfwijze van de Nederlandse taal (althans voor bepaalde, in art. 2 van de Spellingwet bepaalde groepen taalgebruikers) geschiedt volgens (art. 1.a) de “leidraad” (als bijlage bij het Besluit opgenomen), en (art. 1.b) “de woordenlijst die ter inzage is gelegd in de bibliotheek van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap”. Die lijst is niet bij het besluit gevoegd, en ligt ook niet meer ter inzage. De nieuwe lijst van 2015 is in de vorm van een Mededeling van de Minister van Onderwijs etc. gepubliceerd in de (sinds 2009 elektronische) Staatscourant van 21 oktober 2015, met uitleg dat dat voortaan zo, dus digitaal gebeurt. Dát is De Lijst (die ik overigens niet WNT zou noemen; dan denk ik toch eerder aan het omvangrijke Woordenboek der Nederlandsche Taal). De lijst komt – denk ik – inderdaad overeen met de lijst op http://www.woordenlijst.org, maar je kunt hem dus gewoon alfabetisch inzien: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2015-35790.html.
Twee weten meer dan een (en drie nog meer …).
Bedankt, ik zal de komende maanden die lijst wel naar een Worddocument overplakken en dat aan iedereen aanbieden …
Naamgeving WNT: akkoord, alleen gemaks- en kortheidshalve gedaan.
Voorin papieren GB staat wel gewoon: Woordenlijst Nederlandse Taal.
Dus kan de terechte kritiek alleen de afkorting WNT betreffen.
Pieter
Dat is een knappe uitleg, waarvoor dank. De lijst van de elektronische Staatscourant is in beginsel identiek t.o.v. de papieren versie en is dus veel kleiner dan de lijst op de door jou aangegeven link, http://www.woordenlijst.org.
Verder met dank aan Edward Vanhove (zelf niet aan gedacht): je kunt de ‘staart’ van de alfabetische oVD-lijst uiteraard bekijken met zoeken naar ‘zzz*’ of iets soortgelijks. Dan blijkt inderdaad (snel) dat ‘zzz’ het allerallerallerlaatste lemma is. (:-))
Het overnemen van De Lijst uit de Staatscourant was appeltje-eitje.
Ik heb dus nu een eigen PGB (Persoonlijke Groene Boekje)
Openbare bron: Staatscourant
Resultaat: Worddocument, 2 kolommen, 494 pp., 51.233 (enkele) regels.
Document op aanvraag verkrijgbaar via leentfaarrein.blogspot.com
Laatste nieuws [ma 28-01-2019] nieuwe update van oVD: van 382.856 naar 383.039 = + 183. Ook zijn sub lemma ‘sigarettten’ (ttt) en kwaadwilllende’ (lll) gecorrigeerd!