door Bert Jansen fotografie Mireille Camps
Pluvius moet vertoornd geweest zijn, toen ik zaterdag 15 juni voor het stilaan beruchte Grootvelds Dictee, onderdeel van het BeNeDictee, naar het bruisende Opwijk (met gestipte ij!) afzakte. Dicteenomaden rijden immers – zoals van nomaden verwacht mag worden – van Dan tot Berseba als het om dictees gaat. Zodra ik de grens passeerde, werd ik – out of the blue – overvallen door een drache nationale. De ruitenwissers konden het hemelwater maar ternauwernood verwerken; ik was dan ook blij dat mijn linnen kap waterdicht was, anders was ik zeker natgeregend; mijn gore-tex regenjack had ik namelijk thuisgelaten. Nochtans – met een knipoog naar de sympathieke hartspecialist René Dijkgraaf, die van mening is dat dit bijwoord in niet één dictee mag ontbreken – hoefde het mugteam niet uit te rukken en reed ik zonder ongelukken Opwijk binnen. Op Mansteen, bij het Lieve-Vrouwekapelletje, rechtsaf en – pats-boem – ik sta veilig voor de woonst van het echtpaar Killens-Camps. Niemand had zo te zien zijn pedelec van stal gehaald; een blik op de oprijlaan deed vermoeden bij een tweedehandsautohandelaar te zijn beland in plaats van bij een erudiete verhalenverteller. Toen ik uitstapte, had ik mijn kneudel niet meer nodig: de dreigende wolken hadden inmiddels plaatsgemaakt voor een aarzelend zonnetje.
In het salon hadden de usual suspects zich al rond de tafel met verse broodjes, fruitsap, koffie en thee citroen geschaard. Yakult ontbrak; die werd later geserveerd. Alleen Lizi mankeerde nog op het appel; zij was vastgelopen op de rondweg van de oude sinjorenstad. Met het blote oog ontwaarde ik opvallend weinig tattoos en piercings, maar wellicht is het een goed bewaard geheim en heeft de studieuze Zeeuw wel een anker op zijn linkerbiceps laten tatoeëren – of, meer in de lijn der verwachting, de cover van het Groene Boekje.
Geen chocola
Toen ook Lizi haar entree had gemaakt en alle buddy’s hun plaats hadden ingenomen, nam Herman – boem paukenslag! – het woord en kon de orthografische catch-as-catch-can beginnen. Herman las het eerste deel van zijn Schatjes van patatjes met zijn kenmerkende, maar voor de Hollander niet altijd evidente tongval voor. Iedereen luisterde ingespannen, maar zag ik het goed? Vormde zich aan het eind van zijn lezing niet een levensgroot vraagteken boven het gezelschap voor wie bizarre woorden toch een levenselixer zijn? Ik meende zelfs hier en daar een zacht gemompeld mot de Cambronne gehoord te hebben; échte coïonaden vielen er echter niet. Ikzelf kon in ieder geval met de beste wil van de wereld van het met verve voorgedragen verhaal geen chocola maken. Slechts een onontwarbare woordenbrij had zich in mijn grijze cellen vastgezet. Dju toch! Maar ik herpakte me.
Nadat alle woordjes zo goed en zo kwaad als het ging ingevuld waren en de laatste verschlimmbesserungen een feit waren, begonnen we aan de correctie. Vervolgens las Herman de voorlopige uitslag voor: Dian was, met 42 fouten de hekkensluitster, op de voet gevolgd door René, die zijn blaadje met 41 rode strepen terugkreeg. De middenmoters waren: Marlies (37 fouten), Gertjan, Jozef en Lizi (alle drie 36 fouten). De vierde plaats (28 fouten) was voor ondergetekende. Op het denkbeeldige podium stonden Frank (25 fouten), Rien (15 fouten) en Rein (14 fouten).
Tweede helft
Inmiddels had cordon bleu Mireille het resultaat van haar kookkunsten uitgestald in de berceau. Het behagen der smaakpapillen deed voor even de orthografische tortuur vergeten. Het is een secret de Polichinelle dat Mireille de sterren van de hemel kookt. Heeft zij een bibliotheek vol culilit of put zij uit een culinaire ader? Hoe dan ook, er wordt gefluisterd dat het Grootvelds Dictee op aanmerkelijk minder bezoekers zou kunnen rekenen als Mireille er niet achter de kachel stond om de inwendige mens te versterken. Maar wellicht zijn dat kwatongen …
Toen ging de bel voor de tweede helft en werden de pennen geslepen voor de ontknoping van het spellingtoernooi. Aan de rangschikking kon deze ronde niet veel veranderen, al moest er in de top stuivertje gewisseld worden: Dian van Gelder bleef rodelantaarndraagster (89 fouten in totaal), gevolgd door René Dijkgraaf (75 fouten), Jozef Lamberts (70), Lizi van Vollenhoven (69), Marlies Vervloet (65) en Bert Jansen (52). Het erepodium was voor Frank Denys (46), Rein Leentfaar (35) en de man met de grizzlykleurige sikkenbaard en frisse frisuur (33 fouten), inderdaad ons aller Rien Wisse. Hij nam met een glunder het applaus in ontvangst dat gepast is voor de winnaar van een BeNeDictee!
Suspensestory
Eh bien, tegen vijven verliet ik Opwijk om in mijn dooie piere eentje in de aanpalende negorij Asse een terrasje op te zoeken. De specialiteiten van het huis waren kip tikka masala en pad thai, maar ik beperkte mij tot twee croques hawaï en een vouvray, natuurlijk wel een A.O.C. Onder het eten las ik opnieuw de tekst en pas toen gaf deze zijn geheimen prijs en drong de poëtische portee van Hermans exposé volledig tot mij door. Het is spijtig voor Van Ostaijen, maar diens Melopee komt hiernaast wel in de schaduw te staan. Een suspensestory van het zuiverste water!
Twee recalcitrante aardappelen, een bildtstar, die luisterde naar de naam Patati, en een roseval, die Patata heette, waren de protagonisten in Hermans vertelling. Zij hadden genoeg van de zompige grond waarin zij lagen en raadpleegden een in jodhpurs gekleed orakel voor een oplossing om de aanhoudende regen te doen stoppen. Hun opdracht was de heilige graal te vinden. Dan zou hun wens verhoord worden. Op hun speurtocht stieten ze op een kasteel bedekt met peperkoek, petits-beurres en hier en daar een babelutte. Een soort hans-en-grietjehuis dus, al was in Grimms sprookje het dak van koek en waren de ramen er van witte suiker. Ze glipten naar binnen, waar ze door een wachter van de stinkend rijke pomme dauphine tot buiten het kasteel werden nagezeten. Ze wisten echter veilig café De Herder te bereiken, waar ze tussendoor een liefje oppikten met wie ze een affairette op een zolderkamer hadden. Uiteindelijk keerden onze helden weer veilig terug in het aardappelveld. Als bewijs van hun volbrachte missie hield het op met regenen en brak de zon door. Tijd voor een dorpsfeest, waarbij het weizenbier rijkelijk vloeide.
Inter canem et lupum reed ik huiswaarts.
.
Bert, amicissime: nomnomnom, wat een splendide recensie! Dat je die als een alom bekende Vincent van Gogh van deze site in je dooie piere eentje hebt afgekregen, is rondomrond sacraal, daar wil ik je wel een P voor zetten.
Hier kan ik niet tegenop. Noch tegen het verslag, noch tegen Riens commentaar. Chapeau!
Zowel de woordenbrij van het dictee, eblouissant geordend tot een verbeus hoogstandje, als het ooggetuigenverslag gaan de geschiedenis in als heuse en absolute climax en moment suprême!
Prachtig, Bert!
Eh … zijn dit überhaupt wel Nederlandse woorden?
Wow, Bert! Wat een verslag! Prachtig! Ik wou dat ik zo kon schrijven.
Weeral een topverslag van ons aller Bert, niet echt een verrassing meer, maar het doet wel deugd. Bedankt daarvoor, Bert. Alhoewel, bij nader inzien: wat is echt en wat is fake in dit relaas? Van 1 ding was ik zeker, dus ik heb in elk geval ondertussen de felicitaties van Bert aan Mireille mondeling overgemaakt, want zij leest die dicteehuppeldepup toch niet.
O ja, ik noteer hier wel (terecht) dat de Nederlanders benadeeld waren door de zuiderse tongval, maar niet dat ze bovendien ook nog eens een hele serie Belgisch-Nederlandse en Vlaamse woord(groep)en moesten neerpennen. En toch eindigden drie Hollanders bij de eerste vier. Een ongemeen sterke prestatie! Chapeau!