Ook de Superrr, een nieuw project voor verstandelijk gehandicapten, moest correct worden gespeld in het Oegstgeester Dictee.
Het eerste Oegstgeester Dictee trok op maandagavond 8 september zo’n honderd nieuwsgierigen naar de lokale bibliotheek. Rotarians, enthousiaste lezers, redacteuren, taalliefhebbers en een fors contingent dicteenomaden – uitgehongerd na een dicteeloze zomer – verheugden zich op voorhand op een pittig debuut. De sfeer was uitstekend, de ontvangst allercharmantst en de organisatie was geen moeite te veel om het de dicteeschrijvers naar de zin te maken. Er was zelfs gezorgd voor pennen met opdruk. Kortom: alle ingrediënten stonden klaar voor een gedenkwaardig debuut.
Desondanks bleek na zo’n drie kwartier verwoed schrijven dat het auteur Hans Ulrich niet zozeer te doen was geweest om kennis van de spelling, als wel om bekendheid met de lokale eigennamen – inclusief die van de waarnemend burgemeester en de lollig genaamde supermarkt in de nieuwbouwwijk. Het aantal valkuilen die van doen hadden met de Nederlandse spelling bleef tamelijk beperkt, ondanks de lange tekst van ruim vierhonderd woorden. Noch die lamme handen, noch de matige tekst konden de sfeer bederven. Na de voordracht van Rotarian Frans Jansen, die de opgave voor velen aanzienlijk makkelijker maakte met zijn dictee-uitspraak (‘saucijzeNNNbroodjes’), genoot het publiek opgelucht van de wijn en knabbels.
De bekende taalkundige Hans Heestermans trad op als eenmansjury.
Eenkoppige jury
De veelgeprezen taalkundige Hans Heestermans was bereid gevonden een toelichting te geven op het dictee en tegelijkertijd op te treden als eenkoppige jury. Hoewel zijn oordeel in taalkundige kwesties alom gewaardeerd wordt, sloeg Heestermans in spellingzaken de plank nogal eens mis. Zo vond hij het alternatief sjieke naast chique prima, en meende hij dat tompoucen rustig kon bestaan in plaats van tompoezen – quod non. Na zijn exposé mocht Trudy de Moel van VoorleesExpress verheugd melden dat dit mooie initiatief er ruim duizend euro bij heeft gekregen van de dicteedeelnemers.
Tijdens de bekendmaking van de uitslag bleek helaas dat de organisatie zich flink had verkeken op de aandacht die serieus nakijken vergt. Tien correctoren moesten binnen een aanvaardbare tijd zo’n honderd dictees corrigeren. Vanzelfsprekend leidde die opdracht tot slordigheden. Daarnaast had het team kennelijk opdracht gekregen de niet-voorgelezen interpunctie toe te voegen en het ontbreken ervan fout te rekenen. Een hoogst merkwaardige ingreep. Voorlezer Jansen, die het niet nodig vond punten en komma’s aan te geven, had immers verteld dat de deelnemers leestekens mochten plaatsen waar ze maar wilden.
Vertekende uitslag
En zo gebeurde het dat Rien Wisse, die twee echte fouten schreef, zomaar met acht rode strepen op de gedeelde derde plaats eindigde, samen met lokale spellingcrack Job de Kruiff. Winnaar Pieter van Diepen bleef met vijf fout nipt Rein Leentfaar voor. Naar het echte gemiddelde aantal fouten van het honderdkoppige publiek – nu vastgesteld op dertig – blijft het raden.
Als organisatoren Caroline Mars en Wendelien Tonjann het gehannes met jurering en controle weten op te lossen, kunnen we met plezier uitzien naar de volgende editie. Wat verzorging en sfeer betreft, is het Oegstgeester Dictee in elk geval alleszins geslaagd.
De dicteetekst vindt u hier.
Jammer dat het correctiewerk zo’n geklungel was. Felicitaties voor de winnaar, ‘thuisspeler’ Pieter. Curieus dat Rien Wisse, de man uit het verre Breda, met twee echte fouten blijkbaar ook al die lastige lokale eigennamen goed had.
Nee, dat was dus niet zo. Niemand had bedacht dat een lokaal initiatief zich had getooid met de naam Superrr (driemaal r), noch had iemand de naam van waarnemend burgemeester Jan Waaijer goed gegokt. Een nulfouter was wel zeer curieus geweest. Maar daarnaast waren er nog eens de leestekens die niet voorgelezen waren, en die de deelnemers dus naar believen moesten plaatsen. Zo sloot het dictee af met een axioma van Spinoza: ‘opgewektheid is altijd goed’. Hans Heestermans bedacht ter plekke de wijsheid dat ‘een axioma altijd een citaat’ is. En daarom zou het dus tussen aanhalingstekens geplaatst moeten worden, die bij Heestermans – die ik overigens om zijn verdiensten als taalkundige zeer waardeer – nogal eens een komma heetten. Tja. Tegen zoveel wijsheid is geen kruid gewassen.