door Herman Killens
Een autorit van driehonderddertig kilometer heen en terug om in het verre buitenland wat woorden op een blad papier te gaan neerpennen: te gek voor woorden. Maar het gaat natuurlijk niet om een zoveelste dertien-in-een-dozijnevenement. Zeg nooit zomaar banaan tegen een Chiquita. Dit is een BeNeDictee. En vooral: het is bij Lizi thuis. Dat verklaart alles. Voorburg, here we come.
Beethoven
Aan de deurbel slaat de twijfel evenwel toe. “Geen verkopers of geloofsovertuigers”, lees ik. Oei, misschien worden dicteefanatici in Voorburg wel tot een religieuze sekte of zo gerekend? Maar neen hoor, de voordeur zwaait open en ik word bijzonder hartelijk onthaald door gastvrouw Lizi. De welkomstkoffie doet deugd, net als het fijne gezelschap: naast Lizi mijn spe(e)lmaatjes Annemarie, Dian, Jeroen, Jozef (met vriendin Marie-Louise), neofiet (!) Pieter, Rein, René en Rien. Na de gezellige babbel kiezen we elk een schrijfplek uit in de eetkamer of veranda. Ik negeer het zitje aan de piano, want daar wacht een partituur van Beethoven. Dan toch maar liever René Dijkgraaf.
Zeg nooit zomaar banaan tegen een Chiquita. Dit is een BeNeDictee.
Ontluchtingssleuteltje
Parttime-eilandbewoner René verrast ons met gepersonaliseerde en typografisch fraai afgewerkte invulboekjes. Zonde om die te moeten bezoedelen met ons hiëroglyfisch gekrabbel. En hij verrast ook met de tekst: “Twee en een half zijtje mannenla”. Een humoristisch pareltje over welke “belangrijke” zaken er allemaal in een mannenla zitten.
Vreemde valuta, die vaak niet eens meer in omloop zijn, verdwijnen er ook in. Voor eeuwig. Maar als Frankrijk een niet-EMU-land wordt en teruggaat naar de franc, zijn ze bij ons aan het goede adres!
Er is iets mysterieus aan huissleutels, waardoor je ze niet kunt weggooien: “blijf jij maar lekker in de la liggen, naast het ontluchtingssleuteltje van de cv-radiatoren”. Er bestaat geen mannelijker gereedschapje. “Waar is dat sleuteltje voor, pap?”
“Dat vertel ik je als je groot bent!”
Rock-‘n-rollllanero’s
Hilarisch. René heeft de mosterd gehaald bij de Britse stand-upcomedian Michael McIntyre (“Man Drawer”), met 1 belangrijk verschil: in Renés dicteeversie zitten er bijkomend ook nog eens een pak moeilijk schrijfbare ondingen in. Om Jeroen te citeren: “We hebben heel veel gelachen, tot we al die pokkenwoorden moesten opschrijven …”
Een selectie. Hou je vast aan de takken van de bomen: ksi’tjesvrije, superrhibs, tchoukbalmedailles, steppequillaja’s, Sonyblu-rayspeler, ouguiya’s, cloisonné werk en als kers op de taart – even ademhalen – acidjazz-, rhythm-and-blues- of rock-‘n-rollllanero’s (met 4 l’en op een rij). Volgens mij kan de correcte spelling van die woorden enkel nog door een oud-OGPOe-agent achterhaald worden.
We hebben heel veel gelachen. Tot we al die pokkenwoorden moesten opschrijven …
Vakantie-DEET
Uiteraard ontbreken in een dijkgraafs dictee de klassiekers nochtans en coûte que coûte niet. Maar veruit de mooiste vondst is evenwel: vakantie-DEET (heb je ‘m?). En een belangrijke mijlpaal in de dicteegeschiedenis is het makkelijkste invulwoord ooit: 23 (in cijfers …).
De tekst heeft het ook over een asafoetidaschotel, kiesjeliesj, gremzelisj en crêpes suzette, en daar krijgen we uiteraard honger van. De lekkere soep en het uitnodigende royale buffet met zalm, kaas, sla, broodjes, fruit en nog meer overheerlijke verwennerij komen dan ook als geroepen. Smullen bij een exquis drankje.
Uitgetreden ik
De (na)middagarena wacht, nu met Lizi als auteur. Dat kan niet verkeerd gaan. Niet alleen is ze een vlotte schrijfster, maar bovendien slaagde ze er vorig jaar in om het meest doenbare dictee tot nu toe op te stellen. Gemiddeld 80% werd toen correct gespeld door de deelnemers. Even van mijn wijntje nippen en lui achteroverleunen. Laat die mooie tekst maar komen.
Lizi heeft inspiratie gezocht in haar beroep als huisarts. “Een gewone ochtend in de praktijk” speelt zich dan ook nog eens af op een maandag de dertiende. En dan loopt er wel wat mis. Grappige anekdotes passeren de revue.
Inmiddels was de echte meneer Tack opgestaan. Een vriendelijke, minzaam glimlachende man die mij na het handje schudden toevertrouwde dat hij al jaren leed onder heautoscopie. Ik had geen idee wat hij bedoelde maar knikte sympathiserend. Ik keek met mijn otoscoop in zijn oor en wilde juist zeggen dat er een hoop cerumen in zat, toen hij loeihard “tyfushoer!!!” naar me riep. Ik stond nog bij te komen van de schrik toen hij zich begon te verontschuldigen. Het was zijn uitgetreden ik geweest …
Wat moeten we spellingsgewijs met onychomycose, pantotheenzuur, alopecia en – jawel – echinococcuscyste?
Gokken maar
Een vermakelijk verhaal, maar gemakkelijk? Tussen poes’ maag die een antiperistaltische beweging maakt en het ontbrekende lunchpakket met kaiserbrötchen duiken ruim 35 medisch georiënteerde woorden en woordgroepen op. Lap, dat had ik moeten weten: weer slecht voorbereid. Het beruchte gillesdelatourettesyndroom is ondertussen in dicteemiddens genoegzaam bekend, maar wat moeten we spellingsgewijs met onder meer coprolalie, impetigo, distale falanx, pernicieuze anemie, een cartilagineus letsel, onychomycose, pantotheenzuur, alopecia en – jawel – echinococcuscyste? Pf … enige educated guess of een wilde gok komen hier goed van pas.
Enfin, veel bijgeleerd. En we zijn weer twee superbe dicteeteksten rijker. O ja, uiteindelijk blijk ik de ochtendsessie te winnen, Rien haalt het na de middag. De tussenstand België-Nederland is dus 1-1. Maar zoals gebruikelijk in BeNeDicteeland is de uitslag het minst belangrijke onderdeel van de dag. De nazit mét de gepaste drankjes daarentegen …
De Lizi Awards
En dan is er nog de plechtige uitreiking van de Lizi Awards 2019. Die gaan – tada, tromgeroffel – naar Annemarie en Dian. Ze veroveren elk een mooie chocolade paashaas (m/v). Bijzonder attent van de gastvrouw!
Bedankt Lizi, voor deze memorabele topdag.
Voor wie ook eens van de geweldige sfeer wil proeven: de volgende BeNe vindt plaats op 11 mei in Bussum (NL). Ik zou zeggen: beste lezers, allen daarheen. Een mailtje naar Bert (bert@galba.nl) of Jeroen (info@dictees.nl) volstaat. Inschrijving voor een halve dag (a.m. of p.m.) is trouwens ook mogelijk.
Uitslag eerste dictee (Twee en een half zijtje mannenla – René Dijkgraaf, 65 invulplekken)
1 – Herman Killens (BE) 15f
2 – Rien Wisse (NL) 16f
3 – Rein Leentfaar (NL) 18f
4 – Jeroen van Heemskerck Düker (NL) 27f
5 – Jozef Lamberts (BE) 32f
6 – Pieter van Diepen (NL) 35f
7 – Lizi van Vollenhoven (NL) 36f
8/9 – Annemarie Braakman-Ven (NL) en Dian van Gelder (NL) 44f
Uitslag tweede dictee (Een gewone ochtend in de praktijk – Lizi van Vollenhoven, 71 invulplekken)
1 – Rien Wisse (NL) 8f
2 – Herman Killens (BE) 12f
3 – René Dijkgraaf (NL) 13f
4 – Rein Leentfaar (NL) 14f
5 – Jeroen van Heemskerck Düker (NL) 15f
6/7 – Dian van Gelder (NL) en Annemarie Braakman-Ven (NL) 25f
8 – Jozef Lamberts (BE) 26f
Prachtig verslag, Herman. Maar dat zijn we van jou gewoon.
Ik sluit me graag aan bij jouw uitnodiging aan alle dicteeliefhebbers: kom ook eens van de geweldige sfeer proeven en neem deel aan de volgende BeNeDictees. Deze oproep richt ik in de eerste plaats aan de Vlamingen want tegenover de Nederlanders zijn wij nog altijd in de minderheid.
Dank voor dit mooie verslag!
Na 22 BeNeDictees tekent Lizi voor de twee “gemakkelijkste” (nu ja) dictees tot op heden, met een correctheidsscore van 80% (2018) en 76% (2019). Ook zij verdient dus een Lizi Award! Het dictee van René scoort op die schaal 54% (op 3 na het moeilijkste). Dat van Rien in 2018 spant de kroon: slechts 38% van de woord(groep)en werd toen door de deelnemers correct neergepend.
Herman, wat een prachtig verslag! Je kunt dat als geen ander, veel dank.