Dictee van maandag 24 augustus

maandag 24 augustus 2015

Ons wekelijks dictee, met dank aan Pieter van Diepen (Lisse, 2007). Beantwoord de tien vragen en kijk of je een Tijger of een Theemuts bent!

[slickquiz id=111]

fb-share-icon
Tweet

10 reacties

  1. Vraag 1: Antwoord: Brandt

    In het boek Schrijven zonder fouten van Gie van Roosbroeck staat op pagina 109 de volgende passage:

    ‘De gebiedende wijs gebruiken we als we een bevel of gebod willen geven. We vormen de gebiedende wijs in het enkelvoud met de stam; in het meervoud zouden we volgens de regel een t toe moeten toevoegen aan de stam. Tegenwoordig wordt de gebiedende wijs in beide gevallen gevormd door de stam. De vorm met de t wordt ervaren als ouderwets.
    antwoord mij!, lees dat boek!, snurk wat minder!, vind het!, zit stil!’

    Waar kan ik de regels vinden, die gelden voor formeel gebruik van de gebiedende wijs in dictees?

    met vriendelijke groet,
    Dian van Gelder

  2. Het ligt precies zo als je schrijft: de imperatief wordt gevormd door de stam plus niks. De meervoudsimperatief gebruiken we alleen nog in vaste uitdrukkingen. In de zin van vraag 1 gaat het niet om een imperatief, maar om een gewone indicatief die een afwijkende vorm aanneemt. Vergelijk het met de inversie bij een vraag: ‘Rookt u nog?’

    Echte taalkundigen zullen dit beter kunnen uitleggen. Maar op zichzelf is het niet moeilijk: al die vormen met ‘u’ die niet een wederkerend werkwoord betreffen, zijn geen imperatieven.

  3. Dian, dit heeft Pieter mij ooit uitgelegd: “Tegenwoordig wordt voor de gebiedende wijs alleen het enkelvoud gebruikt, ook als het gebod aan meerdere personen gericht is. Enige uitzondering: versteende uitdrukkingen als ‘Bezint eer ge begint’ en ‘Komt allen tezamen’. Waar jij mee in de war bent, is het onderscheid tussen ‘Vermeld uw e-mailadres’ en ‘Vermeldt u uw e-mailadres’. Dat is een soort beleefdere vorm van gebiedende wijs.”
    Kijk ook nog even naar: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/531

  4. Jeroen,

    dank voor je reactie.
    Ik geloof dat ik je antwoord even moet laten bezinken…
    Inmiddels heb ik wel Wikipedia al wat nader bekeken m.b.t. gebiedende wijs/imperatief, indicatief, inversie en wederkerend werkwoord.

    groet,
    Dian van Gelder

  6. Kort en to the point:
    1. Brand maar los = gebiedende wijs.
    2. Brandt u maar los = gewone zin, u = onderwerp.
    Ook nog:
    3. Wend u tot de directeur = gebiedende wijs. Je kunt hier u door uzelf vervangen, ergo: u is geen onderwerp.
    4. Wendt u zich maar tot de directeur = gewone zin. Hier kun je u NIET door uzelf vervangen, dus u = gewoon onderwerp hier.