Een goedgevulde zaal in Oegstgeest

door Lizi van Vollenhoven

In het Teylingen College te Oegstgeest vond dinsdag 12 oktober het zevende Oegstgeester Dictee plaats. Het werd net als de vorige keren georganiseerd door Rotaryclub Oegstgeest en omstreken en ook nu was de opbrengst voor de strijd tegen de laaggeletterdheid, om meer precies te zijn, ten bate van de VoorleesExpress in de Bollenstreek. In verband met alle onzekerheden rondom de coronarestricties was pas in september de beslissing gevallen het dictee door te laten gaan. Het was dus aanpoten voor de organisatoren, maar die hebben hun werk bijzonder goed gedaan.

Zoals gebruikelijk in Oegstgeest was er eerst een dictee voor iedereen, (studenten en scholieren, liefhebbers, teams en specialisten), en daarna een extra moeilijk dictee voor de specialisten. Het reguliere dictee was gecomponeerd door advocaat en inmiddels ook schrijver Rob Polak. Het was een behoorlijk moeilijk dictee met als titel Frontolyse of faillissement. Waarom hij deze titel koos is mij, ook na de zoveelste lezing van de tekst, niet duidelijk. De tekst ging namelijk, via enkele omwegen, over klimaatverandering (ja, oké, bij het weer komen fronten voor en als we niet meer vliegen gaat de KLM failliet) en hoe we die kunnen voorkomen.

Broodbeleg

De invulwoorden varieerden van de bekende schooldicteewoorden (dommeriken, dreumesen, era, zo-even) en popi woorden (appnekken, gsm’etje, gegoogeld versus gegoocheld) via steeds weer lastige woorden (iconisch, jiujitsuka’s, ge-e-maild) tot erg eenvoudige woorden (zeespiegelstijging, klimaatverandering) en weinig bekende woorden (gonfalonniere, tapissières, transceiver, edutainment).

Winnaar Bert Jansen ontvangt zijn prijs

Commissaris van de Koning Jaap Smit las het dictee vrij snel, maar goed en duidelijk voor. Dat wil zeggen, iedereen had wel een woord dat hij of zij niet goed verstond (zo meende dicteetijger Bert Jansen dat het bij jiujitsuka’s om een soort broodbeleg ging), maar dat was bij iedereen een ander woord, dus het zal niet alleen aan de uitspraak gelegen hebben.

Na het dictee leverden de deelnemers hun blauwe pen in, om daarna met een rode pen hun eigen werk te controleren. Er was weinig discussie, uiteindelijk was er alleen een probleem met het woord dood(s)steek. Na veel wikken en wegen besloot de jury terecht dat beide schrijfwijzen goed waren.

Klaslokaal

Daarna togen de specialisten, acht man sterk, naar een koud klaslokaal, waar zij getrakteerd werden op een dictee van Ton den Boon, hoofdredacteur van de laatste editie van de Dikke Van Dale. Ook dit was een invuldictee, met 68 woorden. Twaalf ervan kende ik niet eens … Zoöfarmacognosie, âme de boue, belialskind, jahannam, lien, aaisykjen, gekrookterieter, PGP-telefoon, (ja, ik weet het, ik leef kennelijk onder een steen), Tornetwerk (idem), smexy, gaapsnaas en lorejas. Maar goed, je hoeft een woord niet te kennen om het goed te schrijven. Uiteindelijk waren collega-specialisten Rein Leentfaar en Bert Jansen mij voor, met 14, 17 en 21 fouten. Er waren er echter ook met meer dan veertig fouten.

Terug naar de aula, waar de scores bekend werden gemaakt. De winnaar bij de specialisten was diegene met de minste fouten in beide dictees bij elkaar opgeteld. Omdat de zwervende Zeeuw Leentfaar de corrector was van het dictee-voor-iedereen, kon hij daar niet voor punten aan meedoen. De grote winnaar werd Bussumer Bert Jansen, met 7 respectievelijk 17 fouten. Wie nummer 2 was werd niet bekendgemaakt, maar volgens mij was dat een huisarts uit Voorburg, met 9 respectievelijk 21 fouten.

Balkanmuziek

Opzienbarend, en voor genoemde Voorburgse beschamend, was dat de winnaar bij de liefhebbers ook slechts 9 fouten had gemaakt. Uiteraard moedigde ik hem aan zich volgend jaar bij de specialisten aan te sluiten. Gemiddeld maakten de deelnemers in Oegstgeest 38 fouten in het algemene dictee.

Op de momenten dat er niet geschreven of besproken werd, konden we luisteren naar de opzwepende klanken van het Cadineasca Dreapta Trio, dat ons vergastte op fantastische  balkanmuziek. De organisatie kan naar mijn mening terugkijken op een geslaagde avond, en ik hoop dat het ook leidt tot een flinke aanwas in het aantal mensen dat wil gaan voorlezen bij de VoorleesExpress.

• Lizi van Vollenhoven is huisarts in Voorburg en dicteespecialiste