Het publiek luistert naar het vijfde Alkmaars Dictee. Rechts vooraan prominentenwinnaar David Klaver.

door Pieter van Diepen

Bij de start van een nieuw halfjaar, op zaterdag 1 juli 2017, werd in Alkmaar het Groot Alkmaars Dictee gehouden. Voor de vijfde keer, een lustrum. Het Alkmaars openluchtdictee maakt deel uit van het festival Zomer op het plein. Alleen was het nu binnen, in de Pleinzaal van theater De Vest, omdat er bakken regen waren voorspeld. Die niet kwamen. 

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het was een Rotdictee. Het was geschreven en het werd voorgelezen, ook in stukjes, door Jan Rot. Zanger, componist, tekstdichter, radio- en tv-presentator, columnist, vertaler (“hertaler”) van wat al niet, winnaar van de Annie M.G. Schmidtprijs, al bijna veertig jaar actief op tal van fronten, kortom, een oude rot in het vak. Maar was het ook een rotdictee?

Jan Rot dicteert. Foto © Noord-Hollands Dagblad

Tekst
Het verhaal ging over Jan zelf. “Rots roots”, ik vond het wel een aardige titel, al verzwakte hij die door de toevoeging “zijn deels Noord-Hollands”. Kennelijk wilde de in Makassar (Indonesië) geboren en nu in Antwerpen wonende auteur in de tekst zijn band met (de omgeving van) Alkmaar laten doorklinken. Een voorouder uit Westzaan, wat kennelijke amoureuze escapades in een souterrain in Alkmaar en een publieksparticiperend handgemeen in buurgemeente Heerhugowaard, en de opname van zijn cd in een studio in het nabijgelegen Limmen, waarop keyboardspeler Jakob Klaasse uit Castricum meespeelde. Jan had er zichtbaar lol in dat weinigen die naam goed zouden spellen.

Van het slotakkoord begreep ik niets, maar dat zal aan mij gelegen hebben. “Na dit dictee volgt het langverbeide An-en-Janvakantiealbum.” Althans, zo schreef ik dat laatste, want zo leek die curieuze samenstelling mij met meest logisch. “Het ombouwen van vacante vakantieteksten tot harmonieuze vocale bellettrie is geen sinecure”, ik had werkelijk geen idee waar hij het over had. Tot de prijsuitreiking …

Was het pittig? Ja, Jan had het flink volgepropt met moeilijke woorden: djatihout, comestibles, toentertijd, connotatie, feeërieke hiërogliefen, anderszins zelfs tweemaal, vermaledijde, dyslexie, coûte que coûte (of was dat nou met koppeltekens?), rigoureus, guirlandes, wat kleren (lederhose, dirndl, knickerbockers en kilts), akkefietje, tantaluskwelling, sisyfusarbeid, pyrrusoverwinning, en – ja hoor – przewalskipaard. Het gemiddelde aantal fouten was dan ook 33.

Schrijver en illustrator David Klaver pakte een mooie eerste plaats bij de prominenten.

Winnaars
Werd vorig jaar ter plaatse besloten dat de dicteetijgers buiten mededinging meededen, dit jaar was voor het eerst een ‘open categorie’ ingesteld, voor niet-Alkmaarders. Met een eigen prijs. Bij de Alkmaarders was het podium geheel voor dames. Ze gaven elkaar weinig toe: Miranda Vos werd derde met 23 fouten, voor Margo Kos met één fout minder, maar de hoofdprijs, de theaterbon en de doos boeken, was voor Ilse Luijt, met 21 fouten. Maar vlak ook de prominenten niet uit: die scoorden beter, iets wat in het voormalige Groot Dictee der Nederlandse Taal in Den Haag nooit is voorgekomen. Het brons was voor Christian Schouten van D66, met evenveel fouten als Ilse, tweede werd Hester Veenhuijsen van de PvdA met 18 fouten, maar schrijver David Klaver, vorig jaar de runner-up, was nu de glorieuze winnaar met slechts 16 fouten.

Logopediste Ilse Luijt won in de categorie Alkmaarders.

De open categorie telde deelnemers uit randgemeenten als Heiloo, die het moesten opnemen tegen vier dicteetijgers m/v. Aalsmeer, Naarden, Bussum en Leiden waren vertegenwoordigd. Ik won weer eens, na een lange periode van droogstand. Met vijf fouten. Een mooie Alkmaarse prijs (een hotelovernachting en een rondvaart), en ook nog eens uit handen van de auteur diens cd, getiteld … “An + Jan Vakantiealbum”! Met daarop de zomernummers die ze tijdens de nakijkpauze met verve hadden gezongen, vanwege het mooie weer wel in de openlucht, en waar ik als ouwe lul erg van had genoten. Een Nederlandse ‘hertaling’ van 10cc’s Dreadlock holiday bijvoorbeeld, van Cliff Richards Summer holiday, van Summer in the city van Lovin’ spoonful, van San Francisco van Scott Mackenzie, allemaal jeugdsentiment. En toen wist ik ook waar dat “ombouwen van vacante vakantieteksten” in het dictee op sloeg …