door Herman Killens | foto’s: Mireille Camps

De vraag van Valerie Eyckmans kwam een beetje onverwacht. ‘Of ik als winnaar van het vorige Kort Dictee der Nederlandse Taal en van de Schrijf Mee-trofee in Gent eventueel tijd en zin had om een tekst te schrijven voor de tweede editie op 4 november op de Boekenbeurs?’

Schrappen

Zin heb ik zeker. Ik schrijf immers liever dicteeteksten dan euh, dictees. En als een topauteur als Valerie Eyckmans (leestip: Het belang van schoon ondergoed) zoiets vraagt kan ik natuurlijk moeilijk weigeren. Goh, en zo kan ik niemand minder dan die andere topper Christophe Vekeman (leestip: Johnny Paycheck) opvolgen, dat staat goed op mijn niet-bestaande cv.

Tijd: tja, nog een weekje te gaan. Het is een Kort Dictee (maximum 250 woorden), dus dat helpt. Alhoewel, zo blijkt weer eens te meer: schrappen is nog moeilijker dan aanvullen.

Hiernumaals

De storyline van de dicteecolumn Ten strijde, nu! schud ik uiteindelijk op een klein halfuurtje uit mijn mouw. Ik erger me immers mateloos aan de oprukkende commercialisering die er elk jaar bijvoorbeeld voor zorgt dat we een week voor Kerstmis nergens nog een spar kunnen vinden. Paaseieren in februari, cucurbitaceeën – nee, pompoenen – in augustus. Ik trek het thema breder open: we hebben zelf boter op ons hoofd. We leven immers constant in de toekomst en vergeten vandaag – in het hier en nu, het hiernumaals – te genieten. Zo ‘puilt onze smartphone uit van toekomstige afspraken, to-dolijstjes e tutti quanti’, terwijl we door de vroegboekkortingen ‘onze excursie naar de Mediterranée of naar dat poepchique skiresort al reserveren wanneer de vuile T-shirts en bermuda’s van onze vorige all-invakantie nog in onze reiskoffers zitten’.

Parallellepipedums

En zelfs de scholieren hebben er last van. Terug naar school aan het begin van de vakantie, hoe bestaat het! ‘Waar is de tijd dat ik pas eind augustus schoolessentialia kocht zoals etuis, stylo’s en cursusboeken over venndiagrammen, parallellepipedums en de stelling van Pythagoras?’, luidt het in de tekst.

Ik pleit dan ook voor een literaire tegenbeweging op de volgende Boekenbeurs. Maar ja, ontnuchtering: dat moeten we dan best wel even inplannen …

Ziezo, de tekst is klaar. Er zitten voldoende (maar niet te veel) instinkers in. Maar misschien toch nog iets extra’s toevoegen om die ultieme nulfouter te vermijden. Even de Dikke openslaan. Yezz, da’s een goeie, die komt erbij …

Schrijfsalon

Het is nog rustig op de Boekenbeurs als ik iets na tien mijn opwachting maak. Wat een prachtige en sfeervolle stand is nummer 110/112: het Schrijfsalon onder de vorm van een kapperszaak. Met ernaast onder meer een hersenscanner die je Azertyfactor (kans op een schrijfcarrière) meet. Het is de tijdelijke uitvalsbasis van Creatief Schrijven vzw, een ‘open huis voor iedereen die schrijft of wil schrijven’. Beginnende en semiprofessionele schrijvers kunnen er kennismaken met en deelnemen aan schrijfcursussen, workshops, meet-and-greets, pitches met uitgevers, literaire podia. En je kan er ook professionele feedback krijgen op teksten en verhalen. Misschien stiekem mijn dictee in die kubus steken?

Spoedcursus

Bezige bij Valerie is niet enkel schrijfster maar ook coördinatrice van Creatief Schrijven en docente. En waarschijnlijk nog 99 andere dingen. Om elf uur steekt ze van wal met een heuse Spoedcursus Spelling. Hé, zie ik daar geen bekende Zeeuw op de eerste rij plaatsnemen? Gaat die even zijn spellingkennis bijspijkeren? Zijn 64 A4’tjes aanvullen?

Valerie kan de aandacht prima vasthouden, onder meer met enkele ingebouwde quizjes. Die deelnemers zullen alvast een mooie voorsprong hebben tijdens het dictee.

Dat Kort Dictee komt eraan om 14 uur. Oei, de stand wordt compleet overrompeld! De belangstelling is enorm groot, het aantal stoelen en tafeltjes te klein. Er worden nog extra exemplaren links en rechts bijeengezocht, maar toch kan uiteindelijk niet iedereen een plaatsje veroveren. Nooit gedacht dat dictees zo populair waren! En ik zie heel veel jonge deelnemers, als ik even over de eerste rij rijpere jeugd heen kijk tenminste.

In stukjes

Schrijven is mijn ding, voorlezen gaat me al een heel stuk minder af. Daarom ben ik blij dat Valerie zoals afgesproken na mijn eerste lezing in extenso daarna het deel ‘in stukjes’ voor haar rekening neemt. Dat lijkt me beter voor de foutenlast van de moedige schrijvers. Met perfecte en heldere uitspraak (op die dekselse parallellepipedums na) en klare stem torent Valerie boven het achtergrondrumoer van de Boekenbeurs uit. Enkele deelnemers klagen even dat het te snel gaat, maar ja dat is voor iedereen gelijk. Een goede regel vindt hier ingang: een vraag om een woord te herhalen wordt niet gehonoreerd.

Na afloop gaan we als tweemensjury aan de slag. Kort dictee, dus zo gepiept. Om 16 uur verzamelt de hele bende deelnemers vol spanning aan de stand van Creatief Schrijven voor de einduitslag. Er is ongemeen sterk gepresteerd zeg: gemiddeld werden er slechts 13 fouten gemaakt! Zelfs de laatste in de stand kan met 21 rode streepjes zonder rode blos naar huis.

Geen spellingbee

Op de derde plaats – tot zijn zichtbare verrassing – eindigt Bokrijkenaar Toon Vandenheede met de mooie score van amper 6 foutjes. Sst, niet voortvertellen, maar Toon is 86! Hulde, respect!

Maar de youngsters laten zich evenmin onbetuigd: kandidaat-notaris Kevin Willems uit Assebroek (5f) is dolblij met zijn tweede plaats. En dan – tada! – een ex aequo op het hoogste trapje: de capi di capi Christiane Adams (Kessel-Lo) en Rein Leentfaar (Middelburg, NL) winnen de hoofdprijs met drie fouten. Valerie beslist om geen spellingbee te houden om de ultieme winnaar aan te duiden. ‘Er zijn toch prijzen genoeg’, verduidelijkt ze me.

Heybaberiebah

Achteraf zie ik niets dan blije gezichten rondom mij. De sfeer is erg uitgelaten. Een succesnummer, dat dictee. Dat vraagt om een derde editie. Toch?

O ja, mijn extra moeilijk woord was een beetje gemeen. ‘Heybaberiebah’ is immers enkel in Van Dale terug te vinden onder het lemma ‘scat’: bij het improviserend zingen in de (bebop)jazz gebruikte betekenisloze reeks lettergrepen.

Ai, 1 deelnemer schreef dit woord toch nog volledig foutloos! Verdorie!

Volgende keer toch maar die cucurbitaceeën?