door Jeroen van Heemskerck Düker
Op het moment dat juryvoorzitter Pieter Broertjes de tweede prijs bekendmaakte, steeg aan de andere kant van de Hilversumse raadzaal gejuich op. Het zilver ging naar het dicteeteam van het Gemeentelijk Gymnasium, dus de fors uitgevallen trofee voor de best spellende Gooise ploeg kon de scholieren van het Comenius College niet meer ontgaan. De drie teams scoorden verrassend goed, hun gemiddelde bleef onder de twintig fout. Daarmee zorgden de jonge deelnemers voor een mooie apotheose van een boeiende avond in het wereldberoemde raadhuis van Hilversum.
Vaste auteur Raymond Serré had voor de zesde editie van het Groot Goois Dictee een prikkelende tekst gecomponeerd. Daarin vraagt hij zich onder meer af hoe groot de kloof is tussen verschillende generaties taalgebruikers: ‘Jongeren ergeren zich aan de oubollige taalcapriolen van ouderen, die niet weten dat ze cisgender zijn en zaniken over ge-sms’te boodschappen’. Meer nog dan die veronderstelde kloof, stuit het woke gedachtegoed Serré tegen de borst: ‘Zien we straks genderfluïde linguïsten een supervetcool dansje maken op het graf van de Dikke Van Dale?’
Een simpele Hollander
Onder jongeren zou zijn tekst misschien betiteld worden als een rant, maar wel een geestige. De ouderen maakten zich er minder druk om dan de deelnemende scholieren, waarmee wellicht de generatiekloof alsnog benadrukt werd. De sfeer in de strak gemeubileerde raadszaal bleef gemoedelijk en geanimeerd, de karige foeragering ten spijt. Gadegeslagen door de camera’s van TV Noord-Holland en de EO, maakten de meeste aanwezigen zich vooral druk over hun eigen foutentotaal en de eigenaardigheden van de Nederlandse spelling. Aan Serré hebben ze een enthousiaste medestander. De oud-journalist, die zichzelf graag portretteert als ‘een simpele Hollander’, heeft het niet zo op de uitwassen van het Groene Boekje en vent die weerzin met verve uit tijdens de bespreking van zijn eigen dicteeteksten.
Vooraf had de auteur zijn boutade, vlekkeloos gedicteerd door nieuwslezer Jeroen Tjepkema, gekenmerkt als een ‘niet al te moeilijke’ tekst. Daarmee overschatte hij misschien het deelnemersveld enigszins, maar feit is dat het dictee heel redelijk gemaakt werd. Het gemiddelde bleef onder de twintig fouten per schrijver, als winnaar bleef ondergetekende steken op twee fout. Daarvan bleek er later een ten onrechte, want traditiegetrouw bevatte de controletekst weer flink wat fouten en discutabele opgaven. Bovendien had de nakijkploeg – die altijd onder druk staat vanwege de beperkte tijd op tv – wederom steken laten vallen. Jammer, jammer, want daarmee glimt de gewonnen beker toch wat minder uitbundig.
Vijfduizend euro
Verwarrend was eveneens dat de gebruikelijke scheiding tussen Gooise deelnemers en liefhebbers uit andere regionen na vijf edities plots bleek te zijn opgeheven. Nu werd Rein Leentfaar uit Middelburg opgevoerd als vijfvoudig winnaar, terwijl hij al die keren alleen meeschreef in het piepkleine clubje buitenstaanders. De hoofdprijs werd in die vijf edities verdeeld tussen Bert Jansen uit Bussum en ondergetekende.
De twee organiserende Lionsclubs haalden bijna vijfduizend euro voor initiatieven ter bestrijding van laaggeletterdheid in het Gooi. Een mooi resultaat na een avond die vooral dankzij de scholieren glans kreeg. Nu nog de slordigheden vermijden, en we kunnen nog jaren vooruit in Hilversum.
Mooi, Jeroen. Mooi resultaat en mooi verslag.