Bert Jansen (midden) tijdens een dictee in Dordrecht, 2013.

Op de eerste dag van december zond de RKK op Radio 5 het tweede Katholiek Dictee uit. De strijd vond enkele dagen daarvoor al plaats in het Utrechtse Ariënsinstituut. Uiteraard was de winnaar van de vorige editie, Bert Jansen, van de partij. Hier is zijn persoonlijke verslag.

Door Bert Jansen

Maandagavond 25 november 2013 was weer een avond met een gouden randje. Het begon op 27 september met het vriendelijke mailtje van Bart Geeraedts, eindredacteur van de RKK-radio, waarin hij mij uitnodigde mee te doen aan het tweede Groot Katholiek Dictee. Hij schreef: ‘De schriftjes zijn besteld, de vloer staat in de was en de tafeltjes staan in het gelid.’ Hij had geen woord te veel gezegd; de schriftjes lagen inderdaad op tafel, het riekte naar boenwas en de tafeltjes stonden keurig geformeerd. En alsof dat nog niet genoeg was, werd ik bij binnenkomst aangekondigd als ‘de winnaar van vorig jaar’ en begroet met applaus.

Eertijds, in de verzuilde tijd waarin wij toen leefden, zou ik, als protestant, aan het Ariënsinstituut gerefereerd hebben als ‘het hol van de leeuw’, maar opnieuw ervoer ik er de hartverwarmende gastvrijheid van mijn katholieke medemens. De haute volée van katholiek Nederland was present. En ook Agnes Jongerius had haar weg naar het toffelemoonse bolwerk (zoals wij vroeger gezegd zouden hebben) weer weten te vinden. Zij wilde zich, zo zei ze, rehabiliteren voor haar magere resultaat van verleden jaar, maar of dat gelukt is, is nog maar de vraag. Ze behoorde in ieder geval niet tot de eerste drie.

Pausknuffelaarster
Ik deelde mijn schrijftafel met Annemarie Scheerboom, een 21-jarige goedlachse brunette (vierdejaars biologie) die, niet alléén in katholiek Nederland, beroemd geworden is als ‘pausknuffelaarster’. Evenals verleden jaar werd ook nu het dictee voorgelezen door Hans van Willigenburg. Zijn dictie was perfect – alhoewel hij tot twee keer toe gecorrigeerd moest worden omdat hij het woord ‘manipel’ verkeerd uitsprak (met de klemtoon op de laatste lettergreep) –, maar zijn tempo was moordend. Alsof hij door Beëlzebub zélf op de hielen gezeten werd. Een door de wol geverfde dicteetijger als Marcel Holl uit Deventer, miste zelfs tien woorden door het hoge tempo!

Het eerste Groot Katholiek Dictee, geschreven door Désanne van Brederode, was gelardeerd met woorden van vreemde komaf (zoals eschatologisch, sacrosanct, apocalyptisch en panacee), maar de opsteller van het dictee van 2013, Antoine Bodar, tapte uit een heel ander wijwatervat: hij had ervoor gekozen de orthografische voetangels en klemmen te verstoppen in het al dan niet aaneenschrijven der woorden en het al dan niet schrijven van een hoofdletter. Dat bleek overigens al moeilijk genoeg. Althans voor mij, want ik maakte zeven keer (!) zoveel fouten als verleden jaar, toen ik slechts struikelde over ‘triomferen’, dat ik met een u geschreven had. Het hield mij toen echter niet van mijn triomf af.
De struikelblokken in het tweede Groot Katholiek Dictee waren vooral kerk, heilige mysteriën, gregoriaans, beeldenstorm (al dan niet met een hoofdletter) en dienstdoen, dienstdeed, thuisbleven (al dan niet aaneen).

Kapitale(n)missers
Terwijl een vriendelijke hebe zorgde dat de glazen gevuld bleven, werkte de jury, onder leiding van Wouter van Wingerden van de Taaladviesdienst, in straf tempo aan de correctie. Om 21.45 uur, stipt volgens schema, kwam de jury met de schriftjes binnen en viel het verdict. Zoals ik al voorspelde, lag het foutenaantal niet ver uiteen: 9, 8 en 7 voor de beste drie. Ik had weliswaar het minst aantal fouten, maar wist dus maar ternauwernood mijn koppositie van verleden jaar te prolongeren. Het brons werd gedeeld door Manon van der Kaa, directeur Unie KBO, en Jim Schilder, kapelaan. De nummer 2 was Marjet de Jong, theologe en uitgeefster. Zij drieën gingen met het Geel-witte boekje, eerste hulp bij katholieke begrippen naar huis. Hans van Willigenburg liet wel de frequent gemaakte fouten de revue passeren, maar verzuimde erbij te zeggen wát er nu fout aan was. Een gemiste kans om aan een een avond van vermaak ook nog wat lering te koppelen.

Om 22.30 uur verliet ik het fraaie pand. Mét een mooie Waterman en een palatabele Valpolicella. Ik kijk nu al uit naar het derde Groot Katholiek Dictee!