Tekst en foto’s: Huib Boogert
Terwijl het kwik buiten als een kwelgeest naar de 32 graden kroop, liepen binnen in het Zeeuwse café-restaurant De Tol de kouderillingen over de ruggen van de dicteedeelnemers. De liefhebbers en de specialisten, twintig in getal, trotseerden op donderdag 22 juni angst en zweet om zestig respectievelijk tachtig woorden correct te noteren in een invuldictee. Vooral de liefhebbers moet de kou om het hart geslagen zijn. Hoewel het dictee vrij goed ‘te maken’ was, maakten ze tamelijk veel fouten.
De specialisten konden die liefhebberstekst met een warm gevoel tegemoettreden. Ze maakten in dit dicteegedeelte nauwelijks fouten. Dat gebeurde pas in de twintig extra woorden, die speciaal voor hen waren toegevoegd. Dat veroorzaakte toch klamme handjes!
Historische buitenlocatie
Voordat we inzicht geven in het dictee, zijn enige woorden geoorloofd over de locatie van de taalmeeting: café-restaurant De Tol. Moeilijk te vinden, ergens in het buitengebied van westelijk Zeeuws-Vlaanderen op de Hollands-Belgische grens, nét aan de Nederlandse kant. De achtertuin ligt tegen België aan. Een typisch grensgeval dus. Al minstens vier generaties lang bestuurt de familie De Smidt er de bierpomp. Het etablissement staat zelfs in de Wikipedia.
De Tol is een voormalig tolhuis. De naam herinnert aan de tijden, dat passanten moesten betalen, als ze met een dier (paard, geit, bok) de grens over wilden. Aan Nederlandse kant van de rijksgrens staat nauwelijks bebouwing. Aan de andere kant van de ‘lijn’ ligt het Belgische dorp Middelburg.
Sinds zes jaar wordt in De Tol het Holland-Belgiëdictee georganiseerd. Het was een idee van taalhobbyiste mevrouw Marie Bakx, maar ze liet de verdere uitvoering over aan vrienden en kennissen. Wel is zij elk jaar pront aanwezig. De dicteetekst wordt voor haar geschreven door streekgenoot Rein Leentfaar; zijn eega Hanneke leest voor. Als al het grensverkeer bij De Tol binnen is, blijken de deelnemers qua herkomst elk jaar doorgaans eerlijk verdeeld te zijn over België en Nederland.
Dichter-priester uit de nabije omgeving
Dit jaar had dicteeauteur Leentfaar een keus gemaakt voor Guido Gezelle als onderwerp. De dichter-priester is niet zo ver van de dicteelocatie geboren. En initiatiefneemster mevrouw Bakx is een verre nazaat van hem. Van de deelnemers werd in de (letterlijke) hitte van de taalwedstrijd spellingkennis gevraagd omtrent woorden als autarkie, welbespraakt, licentiaat, srefidensi, studax en poësisklas.
Vrijwel alle specialisten stonken in dit segment in de aanduiding ‘het Venetië van het Noorden’, als bijnaam van de naburige grachtenstad Brugge. Noorden met kleine letter, dachten ze allemaal. Immers, windstreek. Evenwel, Van Dale vermeldt ‘Noorden’ hier echt met een hoofdletter … En Johan Hendrik van Dale kon het weten, want hij werd geboren in het naburige Sluis, op een steenworp afstand van Brugge.
Trubbels en souches
De specialisten moesten de tropische buitentemperaturen trotseren met verhittende hersenbrekers als maische, spudpaal, trubbels, asdic, souches, serow en kobmeeuw. Curiositeit: velen meenden XXL-T-shirt met twee koppeltekens correct te schrijven. Maar Van Dale noemt XXL een bijvoeglijk naamwoord. Schrijfwijze derhalve XXL T-shirt. Met spatie. Een koppelteken zou op deze dag ook te warm aandoen …
Van de liefhebbers vermelden we de eerste tien finishers, met vermelding van het aantal fouten.
- Kevin Willems, 12
- Lauriene Vandepitte, 17
- Henk Klooster, 19
- Clement Bonte, 19
- Guido van der Heijden, 20
- Hannie de Backere, 22
- Rita Verras, 26
- Marie Bakx, 29
- Jannette van Damme, 30
- Guido Paridaen, 31
Bij de specialisten zijn de fouten uit het liefhebbersdeel en het specialistendeel bij elkaar opgeteld. Dat gaf de volgende uitkomst:
- Chistiana Adams, 9
- Bert Jansen, 13
- Huib Boogert 14
- Frank Denys, 15
- Raf Coppens, 16
- Jozef Lambert, 18
- Felix Heyman, 21
Mooi verslag Huib! Bravo!