Jonge deelneemsters luisteren naar de uitleg door Rob Kerkhoven.

door Jeroen van Heemskerck Düker  | Foto’s © Max van Gelder/Heerenveense Courant

Karla Derks, de winnares van het Heerenveens Dictee in 2015, kwam op woensdag 20 september haar titel niet verdedigen in het gemeentehuis van ‘t Hearrenfean. Dat bood ruimte aan geoefende taalminnaars om te schitteren op het erepodium.

Zelfs de twee aanwezige dicteetijgers, uit Leeuwarden en Naarden, haalden opgelucht adem. Het was immers mevrouw Derks die hen twee jaar geleden versloeg – in stilte, want niet-Heerenveners vormen een geruisloze minderheid in dit dictee, over wie men liever niet spreekt. Maar toch: Karla Derks is, haar bescheidenheid ten spijt, een geduchte opponent.

Het winnende team in Heerenveen, de afdeling communicatie van de gemeente.

Heerenveense historiën 
Voor de vierde editie van het dictee gaven zo’n zeventig mensen acte de présence in de raadzaal aan de Crackstraat. Veteraan Rob Kerkhoven presenteerde er een tekst die zich net als twee jaar geleden concentreerde op Heerenveen. Ditmaal dook hij de historie in. Hij informeerde zijn publiek over het illustere trio Van Dekema, Foeyts en Van Cuyck – drie semiallochtonen (uit Friesland en Utrecht) die in 1551 de Veencompagnie oprichtten en daarmee, als ‘heren van het veen’, het dorp tot bloei brachten. Oud-docent Kerkhoven verwerkte een forse hoeveelheid namen in zijn dictee. Naast de drie zestiende-eeuwers kwamen Abe Lenstra en Johan Cruijff voorbij, naast Sven Kramer en bewindsmannen als  Duisenberg, Van Kleffens en premier Gerbrandy. Ook geografische namen strooide hij naar hartenlust door de tekst: Schoterland, Opster- en Haskerland, Drenthe en Overijssel moesten alle correct gespeld worden. Er is iets voor te zeggen, maar een beroep op de spellingregels doen dergelijke namen natuurlijk allerminst.

Peter Bruinsma neemt zijn tweede prijs in ontvangst.

Struikelblokken
Gelukkig had de jury besloten dat de zestiende-eeuwse verveners alleen zouden meetellen als hun namen goed gespeld werden. De correcte schrijfwijze, voor zover daarvan vierhonderd jaar geleden sprake was, leverde een bonuspunt op. In zijn verhaal had Rob Kerkhoven bovendien voldoende spellingproblemen verstopt om het kaf van het koren te scheiden. Burgemeester Tjeerd van der Zwan, de voorlezer van dienst, had geen moeite met woorden als geïnundeerde grietenijen, goudenmedaillewinnaar en pur sang. Ook de meeste deelnemers toonden zich na afloop tevreden met de moeilijkheidsgraad … tot de correcte tekst groot in beeld kwam en het fouten tellen kon beginnen. Toen bleken woorden als gestrest, alzheimerpatiënt en nek-aan-nekrace toch onverwachte struikelblokken voor veel deelnemers.

Winnaar Bertus van Huizen neemt de wisseltrofee in ontvangst.

Uitslag
Na een formidabele performance van feandichter Edwin de Groot – in twee talen even sterk – mochten de winnaars hun prijzen ophalen; de teams als eerste. De journalisten stelden dit jaar enigszins teleur met 75 fouten. Het familieteam De Kan streefde de schrijvers nog voorbij met 72 fouten. De afdeling communicatie van de gemeente Heerenveen behaalde een glorieuze zege: met 59 fouten veroverden de drie vrouwen en één man de wisseltrofee.

Individueel maakten kleine verschillen de rangschikking uit. Op de derde plaats eindigde oud-raadslid Tiemen Stuiver met acht fouten. Peter Bruinsma – werkzaam bij de organiserende bibliotheek – bleef hem nipt voor met zeven fout. Winnaar werd Bertus van Huizen met zes fout. Hij won een glassculptuur en een boekenbon. Bij de deelnemers buiten mededinging won ik het kantje boord van Bauke Nauta: twee foutjes voor hem, één fout voor mij. Maar daarover rept men niet in Heerenveen.