Raadslid Siroen had een rol als deelnemer én als onderwerp in de dicteetekst.

De bevrijding na de Tweede Wereldoorlog en actuele ontwikkelingen: dat waren de thema’s van het Cuijks Dictee 2014, dat dinsdag 11 november werd gehouden. De neerlandici Karel Janssen, Harrie Vullings en Louk Hombergen hadden in hun dictee gekozen voor een puntige tekst, waarin lokale gebeurtenissen uit de oorlog serieus werden behandeld en waarin enkele minder geslaagde ontwikkelingen uit de recente historie mild op de hak werden genomen.

Plaats van handeling was ook dit jaar het Merletcollege aan de Grotestraat. Volgend jaar hoopt de organiserende bibliotheek van Cuijk (BiblioPlus) de dicteeschrijvers te kunnen ontvangen in de vertrouwde omgeving van de schouwburg, die tegen die tijd ingrijpend zal zijn gerenoveerd. De deelnemers konden meedoen in een van de drie categorieën: Cuijkinwoners individueel, Cuijkinwoners in teamverband en individuelen van buiten Cuijk. En ook nu waren weer ‘beroepsdicteedeelnemers’ uit het hele land (Twello, Breskens, Goes, Naarden, Soest, Harderwijk, Breda) afgereisd naar Cuijk om daar de degens te kruisen met de makers van de dicteetekst.

Het winnende team.

Pittige tekst
Cuijk heeft de plezierige gewoonte om het dictee te laten ontwerpen door drie neerlandici, die elk voor zich interessante woorden inbrengen en die elkaar controleren op de juistheid en gangbaarheid van de dicteetekst. Dat maakt de tekst lekker pittig en bevrijdt het dictee vrijwel van discussiepuntjes – al blijft er altijd wel iets om over te steggelen. Na de verwelkoming door Rimmie den Uyl van BiblioPlus en een korte inleiding van Louk Hombergen, las voormalig docent Karel Janssen de tekst voor, langzaam en duidelijk. Hoewel het dictee voor ervaren schrijvers niet echt moeilijk was, hadden veel taalliefhebbers moeite met met excentrieke woorden als kafkaësk, rivierenkazemat, kat-en-muisspelletje, pietje-precies, niet een-twee-drie, heilbrengend en gecraqueleerd.

Bert Jansen – ex aequo met Rein Leentfaar, midden – neemt de dicteekei in ontvangst.

Tijdens de zeer adequate behandeling van de tekst door Harrie Vullings bleek waar de ergste pijnpunten lagen. De niet-Cuijkenaren begingen veel missers in lokale aanduidingen, als het rattenhuis (zonder hoofdletters), Lomboks circuit (twee woorden) en Louis Jansenplein (enkel s). Een ware instinker voor iedereen was de uitdrukking met grote vreze, die velen schreven op de archaïsche wijze: met groten vreze. Maar deze woordgroep is juist een weinig bekende uitzondering op de reguliere verbuigingsregel van dit soort combinaties, bij Van Dale te vinden onder de beschrijving van het lemma vrezen. Aldaar wordt een Bijbeltekst als vindplaats genoemd.

Dicteekei
Na een muzikaal intermezzo van de lokale Bob Dylan, Frans Hendriks, reikte rector Paul Metzemaekers de prijzen uit. Tot zijn vreugde waren diverse prijswinnaars voormalige leerlingen van het Merletcollege. “Het onderwijs Nederlands op onze school werpt zijn vruchten af”, stelde hij tevreden vast. De winnaars kregen de bekende Cuijkse dicteekei, op sokkel, met inscriptieplaatje. Een ware trofee onder de inwoners van Cuijk!

Een lid van het winnende team volgt de uitslag met spanning.

Tot slot de cijfertjes: de 58 deelnemers maakten in totaal 1476 fouten. Dat is gemiddeld 25,4 per persoon. De Cuijkse individuelen kaartten de eindstand als volgt af: Roger Keijzers eindigde bovenaan met acht fout, daarna volgden ex aequo Guus Kennis en Josie Yalcin met tien fout. Bij de teams was de eregalerij als volgt: volleybalverening Shock ’82 op de hoogste plek, Boekenwurm op de tweede en op drie de Dictheedrinkers. Een knappe prestatie van het bronzen team, want daarin verenigden zich vier vwo-leerlingen uit de examenklas.

Bij de individuelen van buiten eindigden Bert Jansen en Rein Leentfaar beiden op de eerste plaats met drie fout. Vlak daarna, met vier fout, eindigden Jeroen van Heemskerck Düker, Rien Wisse en Huib Boogert. De eindstand van de oudste deelneemster, mevrouw Gall (92), is niet bekendgemaakt. We gaan ervan uit dat zij er volgend jaar weer bij is.

Mevrouw Gall (92) kon het dictee prima bijbenen.

Tekst en foto’s: Huib Boogert