De nieuwe bedreiging van de wereldorde
De annulering van de dictee-evenementen past in de reeks maatregelen die de overheid in zowel België als Nederland afkondigde. De beperkingen moeten de verspreiding van het virus dat COVID-19 veroorzaakt, tegengaan. Om het risico van besmetting zo klein mogelijk te houden, zijn drastische maatregelen nodig. Daaronder valt een totaalverbod op sport- en cultuurevenementen (in België) of op bijeenkomsten van meer dan honderd personen (in Nederland). Daarnaast wordt reizen in beide landen sterk afgeraden.
Tot vandaag zijn de meeste geplande dictees afgelast of uitgesteld tot later datum. Zo kijkt de Rotary in Abcoude naar een dag in mei of juni van dit jaar om het oergezellige, reeds uitverkochte Abcouder Dictee alsnog plaats te laten vinden. In Alphen aan den Rijn is 13 oktober 2020 geopperd als nieuwe datum voor het dictee. Andere organisaties, zoals die van het Goois Dictee in Hilversum, hebben nog geen persbericht verstuurd. Het ligt in de verwachting dat ook die dictees geen doorgang zullen vinden.
Vanwege het advies reisbewegingen te beperken tot de hoogst noodzakelijke, is ook de kleinschalige huiskamercompetitie stilgelegd. De twee dictees in Heist-op-den-Berg worden ingehaald op een nader te bepalen datum.
Ook Voorne-Putten-Rozenburg en Antwerpen zijn ondertussen afgelast. Over het BeNeDictee in Heist-op-den-Berg wordt daarentegen uiterlijk morgenvroeg (14/3) om 8 uur beslist.
Nu de groep BeNeDicteeërs die had ingetekend voor Heist-op-den-Berg zo gedecimeerd is, lijkt mij een uitstel naar een later tijdstip zeer geëigend, zowel voor de schrijvers van de dictees als voor diegenen die er nu door overmacht niet bij kunnen zijn. Ik zou het wel aardig vinden Heist nog tegoed te hebben …
Als de dictees in Heist-op-den-Berg morgen doorgaan, zal ik eraan deelnemen. Maar ik sta wel achter hetgeen Bert geschreven heeft.
Gaat inmiddels niet door, mail van Marlies!
Gloednieuw in Van Dale online, trefwoord COVID-19, Coronavirus Disease 2019, toegevoegd in maart 2020.
Vorige maand verscheen al wuhanvirus in VD. Bij trefwoord corona (6) en (7) ook aandacht voor dit virus.
Mooi. Ik had COVID-19 nog maar recent aan Van Dale Wiki toegevoegd. Nu nog wachten op de opname van “huiskamerdictee” in VD …
Dank voor deze uitleg. Ik vroeg me al af waar het getal 19 vandaan kwam.
Volledigheidshalve zou ik het COVID-19-virus noemen, want COVID zelf is dus de ziekte, lijkt me.
Maar dan wordt ‘virus’ wel dubbel, want COVID is al CO… VIrus Disease
De toevoeging -19 betreft 2019, het jaar waarin het virus uitbrak (in China).
Ook het dictee in Zwolle op 2 april van Soroptimistclub Isalania wordt uitgesteld. Zodra duidelijk is dat de maatregelen afnemen, zullen we een nieuwe datum prikken.
Van Dale zou schielijk van zijn schrijfwijze moeten terugkeren. In de media zie ik Covid-19 (NRC) en covid-19 (Volkskrant en ikzelf), maar vijf hoofdletters? Idioot, nergens voor nodig, ook al is het een afkorting. Dat is radar ook.
Vgl. SARS en COPD: Engelstalige namen van ziektes en bij COVID-19 niet van het virus …
De schrijfwijze COVID-19 lijkt mij volkomen terecht. Het gaat hier om de benaming van een ziekte, of zoals het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), het belangrijke adviesorgaan van de overheid het uitdrukt, het nieuwe coronavirus kan de ziekte COVID-19 veroorzaken. Vandaar de letter D van Disease in deze afkorting.
Op de site van het RIVM lees ik alleen maar COVID-19.
Het gaat niet om de naam van het virus, zoals dat wel het geval is bij bijvoorbeeld het hivvirus.
Het GB schrijft op bladzijde 137:
De afgekorte namen van ziekten schrijven we met hoofdletters.
Alleen woorden die tot het dagelijkse taalgebruik zijn doorgedrongen, schrijven we met kleine letters. Als voorbeelden worden hierbij genoemd, aids en soa.
De schrijfwijzen van de Volkskrant en de NRC zijn niet betrouwbaar. Bovendien verschillen die ook nog van elkaar.
Op spellingsite.nu, de uitgebreide woordenlijst van Onze Taal, zie ik bij trefwoord COVID-19 dat hier ook de schrijfwijze covid-19 wordt goedgekeurd. Verder vind ik daar nog COVID-19-besmetting en coronavirusdisease 2019.
Wie kennis wil nemen van een flink aantal woorden die tot nu toe zijn gevormd met corona en alles wat daarmee samenhangt, raad ik aan even een kijkje te nemen bij Taalbank Coronawoordenboek (www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/), een creatie van Ton den Boon, hoofdredacteur van Van Dale.
Het Groot Goois Dictee spant de kroon: op hun site staat sinds gisteren dat het dictee wordt uitgesteld vanwege de COVIT-19 crisis. Met een letter t dus …
Het wordt overigens waarschijnlijk 27 oktober.
Dat is de COVID-19-crisis in T Gooi ……
De benaming COVID-19-virus, die Bob voorstelt, lijkt me hier helemaal correct, ook al komt in deze samenstelling het woord virus tweemaal voor, eenmaal in verkorte vorm en eenmaal voluit. Vergelijk het maar met het overbekende hivvirus – ook hiv-virus is correct – waarbij virus ook dubbel voorkomt.
Bij autobezitters is natuurlijk de apk-keuring overbekend. Eigenlijk staat hier algemene periodieke keuring-keuring. Slechts weinigen zullen spreken van een ap-keuring.
In het taaladvies van Onze Taal onzetaal.nl/taaladvies/apk-keuring/ zijn nog een aantal vergelijkbare voorbeelden te vinden, zoals bommoeder en hbo-onderwijs waarbij een element uit de afkorting voluit wordt geschreven na die afkorting.
Ik citeer uit het taaladvies: de gedachte aan de letterlijke betekenis verschuift bij dit soort afkortingen naar de achtergrond: de afkorting wordt een begrip op zichzelf.
Bij het trefwoord pleonasme wordt door oVD aandacht aan dit bovengenoemde verschijnsel besteed. Daar lees ik:
Ook geaccepteerd zijn veel ‘pleonastische samenstellingen met een afkorting’, zoals apk-keuring (apk = algemene periodieke keuring) en bommoeder (bom = bewust ongehuwde moeder).
In het oog springend vind ik in dit verband het volgende in oVD:
In oktober 2016 kwam VD met het trefwoord ‘NIPT-test’ met de omschrijving, gedeeltelijk letterwoord, van ‘niet-invasieve prenatale test’ met de betekenis, zwangerschapstest waarbij in het bloed van de zwangere vrouw het aanwezige DNA van het kind wordt onderzocht op o.m. het downsyndroom.
In april 2017 werd NIPT opgenomen met verwijzing naar NIPT-test.
Heel opvallend bracht VD dit in november vorig jaar terug tot NIP-test, daarmee het tweemaal achter elkaar gebruiken van test vermijdend.
Hier moet ik wel erg aan wennen. NIP, niet-invasieve prenatale, dat een vreemde afkorting is als je die op zichzelf beschouwt zonder de toevoeging test.
Hetzelfde zou het geval zijn met ap-keuring. De afkorting ap van algemene periodieke, is inhoudsloos zonder toevoeging van het woord keuring.
Vreemd, mee eens, Johan, hoewel VD NIPT-test ook nog wel noemt.
Ik denk dat COVID-19 door VD ten onrechte als ‘benaming van het coronavirus’ wordt gedefinieerd. COVID-19 is geen virus, maar de ziekte die door het virus SARS-CoV-2 wordt veroorzaakt.