De sfeer in Bonheiden was uitstekend.

door Herman Killens  |  foto’s: Raf Coppens en Herman Killens

Hieperdepiep hoera, de BeNeDicteehuiskamercompetitie anno 2018 gaat eindelijk van start. We bevinden ons in een royale zonovergoten en vogelrijke tuin van een chique villa langs de Mechelsesteenweg in Bonheiden. ‘We’, dat zijn behalve uw trouwe dicteepenny-a-liner ook nog Bert Jansen, Birgit Kuppens, Dian van Gelder, Raf Coppens, Rein Leentfaar, Rien Wisse, de ravissante gastvrouw Marie-Louise en de enthousiaste gastheer Jozef Lamberts. O ja, Marlies Vervloet komt straks nog langs. Eerst nog even de tweeling droppen bij de kinderoppas van de dag. Geloof me: met zo’n moeder worden die later onklopbaar! En dan schuift er nóg iemand aan, de aangekondigde verrassing: niemand minder dan – retteketetsjingboem – de bekende Vlaming Ruud Hendrickx, VRT-taaladviseur en samensteller van de Dikke Van Dale. Hij komt vandaag de dicteetekst voorlezen, wauw! Schuif die woordenboeken opzij, we kunnen het nu aan de maker zelf vragen …

Birgit Kuppens en Ruud Hendrickx.

Papieren versies
Ondertussen worden we door Marie-Louise uitvoerig verwend met koffie, thee en andere drankjes en een verkwikkend ontbijt uit het vuistje. De zomerse temperaturen (25 plus) en de gezellige sfeer onder gelijkgestemden laten ons eeuwig en drie dagen wegdromen … tot we bruusk uit onze slaap gerukt worden omdat Ruud in de veranda klaarstaat met het eerste deel van de dubbeltekst. Die is van de hand van Jozef Lamberts, zelf winnaar in 2001 van het twaalfde Groot Dictee der Nederlandse Taal op tv en auteur van twee aartsmoeilijke Davidsfondsdictees in 2005 en 2006. Dat belooft!

Verrassing twee: enkel de papieren versies van Van Dale en het Groene Boekje komen vandaag in aanmerking. Iedereen die dus hard gestudeerd heeft op nieuw toegevoegde woorden is eraan voor de moeite. En Jozef heeft nog een surprise in petto: het is een combinatie van een volledig en een invuldictee. We moeten namelijk wel de volledige tekst opschrijven, maar enkel de fouten in 2 x 80 door Jozef vooraf gemarkeerde woorden (die wij niet vooraf kennen) tellen mee. En – even vooruitlopen op de tekst – dat zorgt wel voor onverwachte fouten. Dan doe je je best om woorden of woordgroepen als Christusmonogram of wit laqué boekenplanken correct neer te pennen maar blijkt het invulwoord het onopvallende mad (en niet mat) te zijn, in twee zielenherders die hun mad wel konden maaien. Goed gevonden!

Dicteereus Rein Leentfaar in een karakteristieke pose.

Blikkendinsdag
Met een glasheldere stem en een – uiteraard – feilloze uitspraak gidst Ruud ons door de fraaie tekst van Jozef, met als titel ‘Een cruise van Amsterdam naar Venetië’. Een persoonlijk waargebeurd verhaal van Jozef, al dan niet hier en daar wat op trumpiaanse wijze aangedikt.
Een cruise. Dan denk je meteen: heerlijk achterover leunen, plons in het zwembad op het bovendek, wat cultuur opsnuiven op de stopplaatsen, culinaire verwenning. Wel, dat valt nogal tegen. Integendeel: wat een verschrikking lijkt het me, die boottocht. OK, het begint nog lyrisch:

Het was blikkendinsdag, drie dagen na Epifanie. Het ms Koningsdam, dat door de scheepsschilder zwart-wit geschilderd was, was net terug van een cruise naar de Caricom-landen. Bij een dreigende ruisdaellucht verliet het nu de haven van Amsterdam richting de dogestad.

Spellingexperts in gesprek tijdens de lunch.

Strandlopers en Cetti’s zangers
Aan boord schrikken we al meteen op. Er is geen gewoon meubilair aan boord, neen, wel een bonheur-du-jour, ingekaderde Lloyd’s-patenten en gueridons. Ondertussen cirkelen er vervaarlijke Kuhls pijlstormvogels, Temmincks strandlopers en Cetti’s zangers rond ons hoofd (en dan mogen we nog van geluk spreken dat de sabaku’s en pipa’s enkel in Sao Tomé en Principe voorkomen). De medepassagiers kunnen we ook al maar beter mijden: een naar boldoot ruikende überchick uit de Spaarnestad, een meisje van drie zesjes, een lamijnende Tyrolienne,  een burschikose berg-Schot en jolie-laides die er angeheitert uitzien. Vooral daar die dan ook nog lastig te schrijven objecten en kleren dragen als een cabretleren reticule, mitaines, een pillbox met een groen brideje, queenies en een paletot.

Even tot rust komen in onze kajuit? Vergeet het maar. Tapis-plain, schilderijen in chiaroscuro, lampadaires tussen de lits-jumeauxs, chiffonnières, récamiers en secretaires alom. Bij het aanmeren worden we orthografisch belaagd door chouans, Guinee-Bissause muzikanten met hun chitarrones en teorben, ‘ndranghetisten en door een lierenman die juist gemanst heeft. Of worden we de dansvloer opgetrokken om een bourree, malagueña of seguidilla te demonstreren.
Zelfs de menukaart in het restaurant (white tie verplicht) biedt geen soelaas: baisers, berliner– en Bossche bollen, een sémillon, een caffè macchiato, een daiquiri en een caipirinha met cachaça liggen zwaar op onze spellingmaag. En als we dan – Madonna della misericordia aanroepend – de handen ten hemel strekken, zien we vol ontzetting het Hoofdhaar van Berenice opduiken …

‘Engelin-doet-al’ Marie-Louise bedient haar gasten in Bonheiden.

Spanning troef
Gelukkig kunnen we tussenin even pauzeren, zuchtend onze eigen hoofdharen uittrekken en – vooral – lunchen. Engelin-doet-al Marie-Louise serveert soep en pizza’s. Voortreffelijk. Het kan niet anders: de hemel moet ongetwijfeld ergens in de omgeving van Bonheiden liggen. Ondertussen verbetert Jozef de ochtenddictees eigenhandig, en handig houdt hij de scores geheim tot na het tweede dictee. Een goede zet: spanning troef.
Maar ook na het tweede deel van het dictee blijkt dat we het er met zijn allen prima van afgebracht hebben. Zowel voor als na de middag wordt er gemiddeld een mooie score van 55 op 80 (lees: slechts 25 fouten per persoon) genoteerd, toch wel een bewijs dat de deelnemers aan deze competitie hierdoor continu bijleren en ervaring opdoen.

Prijzentafel
En ja jongens, wat een prijzentafel in de woonkamer. Jozef heeft een pak sponsors weten te overtuigen zodat we allemaal met twee mooie boeken of dvd’s naar huis kunnen trekken. Time for homemade tiramisu from Marie-Louise!!! Meer tekst en uitleg hebben we niet nodig: wij dus fiebelefors terug naar buiten.

O, en de einduitslag? Ach, wie is daar eigenlijk nog in geïnteresseerd bij een ijsgekoelde Westmalle in de namiddagzon met dit gezelschap. Ik zal die resultaten bij gelegenheid wel eens verklappen.

Bert Jansen ontspant zich in de riante tuin van Jozef Lamberts.

Veranda
Super: Jozef is zo tevreden (behalve dan over het aantal deelnemers – onder meer door enkele late annulaties) dat hij nu al een datum voor volgend jaar geprikt heeft: zaterdag 27 april, maar deze keer in de Zevenster in Schilde, met een nog grotere veranda (hint) en nu op nog kortere afstand voor de Nederlanders (hint hint). Gaat overigens enkel door als er minstens twaalf deelnemers zijn. Allen daarheen zou ik zeggen. Net als naar het volgende BeNeDictee in Sweet Lake City Zoetermeer, bij Dian op 26 mei (zie kalender). Twee weken later sluiten we het voorjaar af met een BeNeDictee in Opwijk (ontvangst door Mireille en uw Chinese vrijwilliger op 9 juni).

Heel erg bedankt, Ruud, Marie-Louise en Jozef, voor die voortreffelijke BeNeErvaring. Een staande ovatie. BeNe est!