Rekkelijken regeren in Voorburgs godshuis

Menige predikant kan er alleen maar van drómen: een volle kerk. Nochtans werd het de elfde van de elfde werkelijkheid in de Oude- of Martinuskerk in Voorburg, een parel van gotiek.

De kerk van Voorburg. Foto: Huib Boogert

Voorburg 2015

De stampvolle kerk in Voorburg

Tekst en foto’s: Bert Jansen

Menige predikant kan er alleen maar van drómen: een volle kerk. Nochtans werd het de elfde van de elfde werkelijkheid in de Oude- of Martinuskerk in Voorburg, een parel van gotiek. Zij het dat niet het Woord (met bovenkast), maar het woord (met onderkast) centraal stond. Het doet de vraag rijzen: ‘Wat (of wie) is de USP van het Voorburgs Dictee?’

Welgeteld honderdvier (104 mag ook) mensen waren bereid 20 euro neer te tellen om ruim twee uur lang op ongelukkige stoeltjes in een nauwelijks verwarmde kerk met een klembord op hun schoot een dictee van zeventien (17 mag ook) zinnen – door de voorlezer van dienst, burgemeester Hans van der Sluijs, consequent aangeduid als ‘alinea’s’ – neer te pennen.
Het gewonemensentaaldictee had – zeer toepasselijk – het reilen en zeilen rond Sint-Maarten tot onderwerp, en was ontsproten aan het brein van José Stijntjes. Zij is wars van vreemde woorden – of je moet coeliakie en caleidoscopisch als zodanig willen kwalificeren.

Letterlijk struikelen
In het dictee gingen Dichtung und Wahrheit hand in hand, zoals dat gewoonlijk gaat. De dicteeschrijver die in overdrachtelijke zin struikelde over de passage waarin een ADHD-achtig kruidje-roer-mij-niet letterlijk struikelde over het snoer van een hybrideauto, zou búíten de dicteewereld dan ook het grootste gelijk van de dorpspomp hebben, maar níét daarbinnen – dáár kan men zelfs zijn corpulente grootvader zich achter een antenne laten verschuilen. De vraag of zin (alinea) 14 tot de rubriek Dichtung of Wahrheit behoort, leg ik graag voor aan de vaste meeschrijfster dokter Lizi van Vollenhoven. De zin luidt: ‘Het alcoholpromillage in het bloed van de carnavalsgangers is genoeg voor een levercirrose.

Voorburg 2015

Voor de gelegenheid tooide Clement Marcoen zich met een mijter.

Rekkelijk
Hans van der Sluijs nam veel twijfels weg door zijn (somtijds wat ál te duidelijke) uitspraak. Ik hoefde mijn oren althans niet te spitsen om de s in anderszins te horen. De klemtoon op afrodisiacum werd afwisselend op de i van lettergreep si (correct) en op de a (onjuist) gelegd, maar dat had natuurlijk geen consequenties voor de schrijfwijze.
De jury, bestaande uit Tanneke Schoonheim, Bosco Smit en Thijs Veraart – allen prominente leden van de Club der Rekkelijken – keurde vrijwel alles goed: 11 novemberviering en elfnovemberviering, elfde en 11e, ecstasypil en xtc-pil, hybrideauto en hybride auto en zelfs adhd-achtig in plaats van ADHD-achtig. Tja, daarmee krijg je de handen wel op elkaar. De immer goedlachse Tanneke bezwoer mij dat adhd correct was, maar in míjn Groene Boekje staat toch alleen maar ADHD. Ik houd van rekkelijke vrouwen, maar in dicteeland heb ik toch liever precieze.

Wisseltrofee
In de pauze konden de aanwezigen luisteren naar de swingende klanken van Eastend Sixteen. Nee, de band bestond niet uit zestien man, maar uit elf. Dat zal toch geen toeval zijn, op de elfde van de elfde?
De prijsuitreiking lag in handen van de burgervader. Hij mocht de eerste prijs bij de jeugd uitreiken aan Véronique Dekker. Waarschijnlijk lag Véronique al in haar bedje, want oma nam de prijs in ontvangst. Bij de ‘gewone’ deelnemers was de top drie: Antoinette Steemers (15 fout), Diederik Visser (14 fout) en – met ruime voorsprong – Maarit Wittebrood (7 fout). Zij ging met de wisseltrofee naar huis.

Bij de experts, zoals de dicteenomaden in Voorburg genoemd worden, was er een ex-aequosituatie: zowel Pieter van Diepen, Rein Leentfaar als meine Wenigkeit bereikte ongeschonden de finish. Een verkeerd cijfer in plaats van een verkeerde letter gaf de doorslag. Een unicum in dicteeland! Pieter schatte het gemiddeld aantal fouten in het Groot Dictee der Nederlandse Taal bij de prominenten in 2014 het beste (31) en ging met de scudetto (oeps, weer een moeilijk woord – sorry, José) lopen. Die scudetto was trouwens een klokje, net als bij Per seconde wijzer. Alleen is het daar voor de verliezer …

Voorburg 2015

In de pauze speelde het elfkoppige Eastend Sixteen.

Puike organisatie
Het organiserend comité, de Voorburgse Rotaryclubs, komt alle lof toe voor de puike organisatie. Het is knap meer dan honderd mensen op de been te brengen! De recette komt ten goede aan de Stichting Kinderarmoede, die zich inzet voor de minderbedeelde kinderen. De geprivilegieerden in het godshuis konden zich nauwelijks voorstellen dat er anno 2015 in Nederland kinderen zijn die zonder (deugdelijk) ontbijt naar school gaan. Kunst mag dan gedijen op een lege maag, leren gaat er een stuk lastiger op. De recette van 2200 euro is dan ook welbesteed!

Het slotwoord was gewoontegetrouw weer voor Clement Marcoen. Terecht! Hij lardeerde zijn toespraak met geestige terzijdes en calembours (voor degene die er een woord bij wil leren), zoals de even ware als toepasselijke sententie: ‘Het is moeilijker als/dan je denkt.’ Ik houd het erop dat Clement de troef is waar ik in mijn inleiding naar vroeg. Hij is de kers op de taart van het Groot Voorburgs Dictee!

15 reacties

  1. Op woordenlijst.org staat bij ADHD een toelichting. En daarin staat dat de spelling met kleine letters (dus adhd) ook verdedigbaar is.
    Wat zeggen de wedstrijdregels over de geldigheid van de onlineversie van het Groene Boekje? En over dergelijke toelichtingen?

  2. 1 Prachtig! Zo’n verhaal lees je met plezier, Bert.
    2 Vreemd, Jan de Ridder. Heb ik een andere woordenlijst.org dan jij? In ‘mijn’ woordenlijst staat bij ADHD wel een toelichting, (attention deficit hyperactivity disorder) maar niet dat adhd met kleine letters verdedigbaar is.

    • Je moet de details zichtbaar maken door op het rondje naast “details” te klikken. Standaard is die toelichting verborgen, wat me een slechte instelling lijkt.

  3. Ja, de zgn. “nuancerende verklaring”, zoals dr. Tanneke Schoonheim, voorzitter van de Spellingcommissie, het noemde.

  4. Is het terecht dat de jury 11e (met een superscripte e die ik hier niet kan weergeven) goedkeurde?

    Nog 2 (twee mag ook) spellingkwesties:
    – “Oude- of Martinuskerk”: met of zonder streepje?
    – “zowel Pieter van Diepen, Rein Leentfaar als meine Wenigkeit bereikte ongeschonden de finish.”: bereikte of bereikten?
    Ik kan allicht nog wat bijleren van jullie antwoorden.

  5. In de dicteetekst (zie http://leentfaarrein.blogspot.nl/) komt tweemaal “carnavalsseizoen” voor. Als je tweemaal “carnavalseizoen” schrijft, krijg je dan twee fouten aangerekend? Of moet je de schade beperken door een mix van “carnavalseizoen” en “carnavalsseizoen”?
    Overigens vreemd dat “carnavalstoet” wel mag naast “carnavalsstoet”.

    • Ik zou zelf nimmer een twijfelwoord één keer – naar mijn inzicht – correct spellen en de andere keer fout. Dat lijkt mij een heilloze strategie. Of die foute spelling vervolgens telkens wordt aangerekend, is een jurykwestie. Er zijn jury’s die zulks doen. In Cuijk kreeg een dicteetopper eens vijf rode strepen omdat hij die plaatsnaam fout in zijn hoofd had. Ik ontving zelf zes extra fouten in een dictee waar ik de punt weigerde te schrijven achter de alineanummers.

      Flauwe jurybesluiten vind ik dat.

      Die tussen-s in caranavalsseizoen lijkt mij correct, naar analogie van alle andere samenstellingen. Verbazingwekkend dat caranavalstoet in de Woordenlijst is opgenomen. Foutje misschien?

  6. Jan de Ridder: de ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst) leert ons dat bij zowel … als de werkwoordsvorm in het enkelvoud komt, als ook de constituenten in het enkelvoud staan … [al is dan ww. in het meervoud niet echt helemaal fout ….]

  7. Toevoeging: daarbij laat ik in het midden of de samentrekking Oude of Martinikerk wel correct is. Het is immers ‘Oude Kerk of Martinikerk’. Om alle discussie erover te vermijden moet je het – zoals hiervoor – voluit schrijven!

  8. Als het alcoholpromillage in je bloed vaak genoeg erg hoog is, kan dat, na een periode met leversteatose of -vervetting zeker tot levercirrose leiden.