Geconcentreerd luisteren naar de voorleesster

door Bert Jansen

Uitgerekend op de avond van het jaarlijkse orthografische dansje van Gerard Wortel gooide storm Ciarán roet in het eten. Hij (die storm dus) wist te bewerkstelligen dat zélfs Rein Leentfaar zijn kat stuurde, wat leidde tot een interpellatieluwe avond – een unicum in dicteeland gedurende de laatste, pakweg, twee decennia.

Ondanks de strabante storm en regen waren er toch nog 27 Eemnessers en één Bussumer (penvoerder dezes) naar Het Huis van Eemnes komen opdraven voor het door de bibliotheek Gooi+ georganiseerde dictee. Hun onverschrokkenheid werd ruim beloond: hun werd weer een puike tekst voorgelegd in hoofdzakelijk jip-en-janneketaal. Nochtans had de auteur een aardige portie venijn in zijn tekst weten te vervlechten.

Zoals altijd, had Gerard weer voor een actueel onderwerp gekozen, deze keer voor AI. Hij nam ons in zijn verhaal in soepel lopende zinnen, zoals we van de doorgewinterde dicteeauteur kunnen verwachten, mee naar Eemnes in het jaar tweeduizend drieënzeventig, waar het vijftigjarige bestaan van de tweedegeneratierobots luister werd bijgezet. De burgemeester was uitgenodigd en opende het jubileumjaar met een weids exposé over de eigenschappen en emoties van niet-menselijke entiteiten, waarin hij de doorsneecyborg prees vanwege diens assimilatievermogen. En vanwege het feit dat hij nooit ofte nimmer enig xenofobisch gedrag tentoonspreidde.
De robots werden gargantuesk gefêteerd op een rijkgeschakeerde BBQ, terwijl een a-capellakoor voor de muzikale omlijsting zorgde. Sportieve activiteiten ontbraken ook niet, zoals een potje sjotten tussen Eemnesser boeren en niet-westerse androïde robots.
Zelfs in een thé dansant in het woon-zorgcomplex was voorzien, waarbij, verrassenderwijs, tersluiks geflikflooid werd. Het feest eindigde in een frivole polonaise.

Zoals gebruikelijk verzorgde de Eemnesser bard een optreden tijdens de pauze

Vijfmaal

Als voorleesster was deze keer Mirjam Havinga, onderwijzeres, wethouder Sociaal Domein en Volksgezondheid en locoburgemeester, aangezocht. En laat ik het maar meteen zeggen: een betere keuze is niet denkbaar: keurige dictie, prettig timbre. Kan haar geen vast contract worden aangeboden? Ik kon haar op slechts één faux pas betrappen: ze sprak ‘cyborg’ als [siborg] uit in plaats van als [sajbo:rk].
Vooraf had zij haar aanpak duidelijk gemaakt: eenmaal het hele dictee, vervolgens zin voor zin, dan tweemaal in stukjes en tot besluit nog eens het hele dictee. ‘Zo komt elk woord vijfmaal langs; dat moet genoeg zijn’, zo sprak zij apodictisch. Zij had haar publiek dan ook volledig onder haar beslag; tijdens haar declamatie kon je een speld horen vallen. Duizend kudo’s voor de wethouder. Wat een verademing!

In de pauze bracht de oude bard en voormalig dorpsdichter zijn liedjes en zijn legato voorgedragen mengeldichten ten gehore, zoals het ontroerende ‘Ik wist niet dat papa’s ooit kinderen waren’ en het hilarische ‘Annabelle uit Oostkapelle’, die haar vurig gewenste moederschap in rook ziet opgaan doordat de kat met het reageerbuisje aan de haal gaat. Het zou mij dan ook geenszins verbazen als een aanzienlijk deel van de aanwezigen niet het dictee, maar Gerards voordracht als pièce de résistance ziet.

Erepodium

Na het kunstzinnige intermezzo was het de beurt aan de juryvoorzitster, Liesbeth Lemckert, om de scores bekend te maken en de prijzen uit te reiken. Hoewel ook de zesde van Wortel weer hoofdzakelijk gewone woorden bevatte, regende het fouten. Maar niet getreurd. Carla van de Kamp deelde haar derde plaats met Jaap Groeneveld. Beiden kregen hun werk terug met 23 fouten (door Liesbeth consequent ‘punten’ genoemd). Carla stond eerder al twee keer op het erepodium. De tweede plaats was voor Wil Faas, die twee fouten minder maakte. Het erepodium was voor Sylvia Minke, die 19 fouten maakte.

De nazit van het Eemnesser Dictee was zoals altijd amusant

Ikzelf kreeg mijn dictee terug met zeven rode strepen, waarvan ik er – hoewel ik geen nitpicker wil zijn – één wens te betwisten, want waarom mijn ‘boer-burger’ een rode streep kreeg, moet Gerard mij nog maar eens uitleggen. Het betreft hier namelijk een nevenschikkende samenstelling, een verbinding van gelijkwaardige (en dus omwisselbare leden), zoals arts-advocaat (die zowel arts als advocaat is) en ‘directeur-eigenaar’ (die zowel directeur als eigenaar is). Volgens het correctieformulier had hier ‘boerburger’ moeten staan. Zou Caroline van der Plas en haar beweging de auteur misschien door het hoofd gespeeld hebben? Met Rein Leentfaar in de zaal was je hier niet mee weggekomen, vriend …

Gezien de foutenregen kunnen we gerust stellen dat de meeste lokalo’s nog geen plákje kaas gegeten hebben van de spellingregels, maar de sfeer leed er niet onder: die was carrément top! Volgend jaar weer, Gerard?