Winnares Corrie van der Laan (l) met haar prijs.

Tekst en foto’s: Huib Boogert

Gewoonlijk zorgt ze ervoor dat mensen-in-het-nieuws met tekst en foto in de krant komen. Maar zondag 15 november 2015 moest iemand anders de foto’s maken. Eindredacteur Corrie van der Laan van het Leiderdorps Weekblad was toen zélf nieuws: ze won het vierde Groot Leiderdorps Dictee.

‘Onze eigen paparazza’, zoals burgemeester Laila Driessen-Jansen de winnares liefkozend noemde, maakte in de moderne raadzaal van het gemeentehuis maar 17 foutjes in het invuldictee. Dat waren er veel minder dan de nummers twee. Een van hen was voor de burgemeester ook geen onbekende: het was haar eigen wethouder van financiën Michiel van der Eng. Hij scoorde vorig jaar ook uitstekend. Dit jaar maakte hij 20 fout, evenals trouwens Guy Maris. Derde werd Remco van Veenendaal (21 fout), gevolgd door oud-huisarts Har Meijer (22) en Jan Albert Dop (23).

Dian van Gelder is dit jaar een vertrouwd gezicht bij vele dictees.

De organisatie van het dictee, de Leiderdorpse Volksuniversiteit, had de bokken van de schapen gescheiden door deelnemers te verdelen in Leiderdorpers en niet-Leiderdorpers. Onder de niet-Leiderdorpers bevonden zich vrijwel uitsluitend zogenaamde dicteecracks uit het hele land. Voor hen was de hoofdprijs een fles goede wijn. De organisatoren willen daarmee zeggen: u bent van harte welkom om mee te doen, maar de grotere prijzen willen we echt bestemmen voor eigen inwoners. Een aanvaardbaar standpunt. De fles wijn verdween naar Breskens: Rein Leentfaar maakte maar drie foutjes. Het erepodium werd voorts opgevuld door Bert Jansen (5 fout) en Huib Boogert (6). Pieter van Diepen (7) viel net buiten de top drie. Een illuster vrouwentrio verdeelde de overige plaatsen: Marga Nieuwendijk (10 fout), Leni Lagerberg (11) en Dian van Gelder (19).

Een eervolle vermelding was er voor Annemarie Braakman. Zij won in 2011 het Aalsmeers Dictee en schreef het in de jaren erna zelf. In de recente editie van dat evenement maakte zij ook al indruk met elf fout. Het Leiderdorpse spellingspel speelde zij mee bij de amateurs. Ze kwam uit de bus als beste niet-Leiderdorper, met maar acht foutjes.

Tanneke Schoonheim licht haar tekst toe.

Auteur: Tanneke Schoonheim
De organisatoren van ‘Leiderdorp’ hadden niet de eerste de beste gekozen als samensteller van het Dictee 2015, namelijk dr. Tanneke Schoonheim. Ze is werkzaam bij het Instituut voor Nederlandse Lexicografie (INL) in Leiden. Ze is hoofdredacteur van het Woordenboek Hedendaags Nederlands. Ze is ook voorzitter van de Spellingcommissie van de Nederlandse Taalunie en als zodanig medeverantwoordelijk voor de samenstelling van het Groene Boekje.

Schoonheim had gekozen voor een sportieve insteek: Leiderdorp als gastheer van de Olympische Spelen. De titel van het dictee behelsde de cryptische vraag ‘Megalomane utopie of realiseerbaar ideaal?’ Hoewel de tekst op het eerste gezicht ‘maakbaar’ leek, gingen de deelnemers toch tamelijk vaak in de fout. Ze schreven bijvoorbeeld budgetoverschrijdend los, steeplechase los, erop uit zijn met verkeerde spaties, triatlon met een tussen-h, gepaardenstaarte hockeydames zonder tussen-n, gyroscopisch als giroscopisch en hink-stap-springen met een koppelteken te weinig. De fosburyflop was alleen bekend bij de betere sportliefhebbers: de ruggelingse hoogsprong die in 1968 door de Amerikaan Dick Fosbury werd geïntroduceerd op de Olympische Spelen van Mexico. Behalve tegen de spellingregels konden de dicteeschrijvers ook tegen de grammaticaregels zondigen. In het (voorgedrukte) dictee zaten enkele taalovertredingen verstopt. Een extra kans op rode streepjes….

Voor de niet-Leiderdorpers was het gebruik van Leiderdorpse eigennamen wat sneu: zonder enig voorwerk weet niemand hoe Eijmerspoel, Alrijne en Alectovelden geschreven moeten worden.

De winnaars van het zilver: Guy Maris (l) en Michiel van der Eng.

“Ik heb het zelf gedaan”
Bij de nabespreking gaf auteur Tanneke Schoonheim uitgebreid en geduldig uitleg over de onlogica in de schrijfwijze van sommige gevraagde dicteewoorden. Eenmaal zei ze: “Er zit weinig méér op dan dit gewoon te aanvaarden.” En bij het antwoord aan een aanhoudende twijfelaar in de (raad)zaal liet ze zich ontvallen: “Zo staat het nu eenmaal in het Groene Boekje. Daar hoeft u niet aan te twijfelen, want ik heb het er zelf in gezet”.
De voorlezing van het dictee was traditiegetrouw gedaan door burgemeester Driessen. Zij doet dat altijd voortreffelijk: uitstekende dictie en correct tempo. Veel dicteelezers zouden bij haar in de leer moeten gaan….