Tekst en foto’s: Bob van Dijk
Zo jong als de gemeente Almere is, zo’n lange dicteehistorie heeft de stad al, namelijk reeds vijftien jaar. En met een groot deelnemerspubliek, dit jaar 81 (van 19 tot 81 jaar) maar vorig jaar bijvoorbeeld ruim honderd.
Uw verslaggever, zojuist verhuisd van Groningen naar Almere, mocht als inwoner deelnemen aan deze bellettrie, een der moeilijker woorden waarover verbazend genoeg ook de oudere deelnemers struikelden, evenals over onomatopee en antiquaar (door de declamator foutief uitgesproken als ‘antikaar’).
Het dictee wordt professioneel georganiseerd door de gemeente Almere en de bibliotheek aldaar, gesponsord door Metafoor, een adviesbureau van de gemeente. Uitstekende ontvangst, ambiance, livemuziek, petitfours en goede wijnen. Een team van ruim twintig nakijkdames. En dat alles – voor inwoners alleen dus – gratis en voor niks. De declamator was burgemeester Franc Weerwind. Hij had op een prettige manier de wind eronder, maar zijn dictie mag wel iets beter (sorry, meester). De tekst was niet te lang en niet te moeilijk, getuige een gemiddeld foutenpercentage van 23. Hij was afkomstig van de lokale schrijfster Jet van Vuuren, die met name zogeheten vrouwenthrillers schrijft. In de pauze werd zij geïnterviewd, waarbij zij te kennen gaf dat de dicteecontrole had plaatsgevonden door “de mannen van taaldictees.nl [sic]”. En dat was te merken.
Noblesse oblige
De titel luidde ‘Lofzang op de authentieke boekenwurm’ en was een ode aan de archaïsche boekenwurm die nog boeken verslindt als een Michelinsterwaardige culinaire lekkernij. Tja, die kapitale M moet je net weten en je moet je niet laten leiden door het michelinmannetje. Het was ook een aanklacht tegen de hele goegemeente die zich non-stop verpoost met bingewatchwaardige Netflixseries (wie legt mij eens uit waarom Netflixserie geen streepje krijgt en het ook gebezigde Vinex-wijk wél?). De beroemde sappige hemaworst kwam ook weer langs, ditmaal voorgehouden voor de neus van romanticus pur sang Ilja Leonard Pfeiffer, auteur van de magnifieke roman Grand Hotel Europa. De titel van deze roman mocht per se niet tussen aanhalingstekens, die overigens ook niet genoemd werden. Evenzo werden de gedachtestreepjes niet genoemd bij het vetgedrukte in de volgende zin: Wees ongegeneerd een gulzige veelvraat die zijn geest – noblesse oblige! – verrijkt met het idioom van een onmetelijk aantal alinea’s. Het noemen van deze leestekens was de burgemeester uitdrukkelijk verboden, maar ze moesten wel degelijk geplaatst worden en waren geen grapje van de auteur. Dit leverde velen een fout op, mijns inziens volkomen onterecht.
Ex aequo werden winnaar: Denise Urban en Joop Soetekouw, de winnaar van de vorige editie, beiden met 8 fout (jammer genoeg was er geen shoot-out), en Michael Roelofs werd derde met 10 fouten (uw verslaggever had er 11, waarvan twee meervoudsletters s ten gevolge van een combi van minder gehoorsvermogen en slechte dictie). Van de teams werden achtereenvolgens Joymere nummer 1 (75 ft), Marjorein nummer 2 (86 ft) en Stadsarchief 3 (87 ft).
Conclusie: een drukbezocht en aardig dictee, niet te moeilijk, en voor herhaling vatbaar.
De hemaworst staat officieel noch in GB noch in VD, in deze laatste alleen in wiki-vorm en nota bene door ondergetekende destijds ingediend. Ik ben inmiddels wijzer geworden en kan me geheel voegen naar Rein Leentfaar die mij erop attendeerde dat het HEMA-worst zou moeten wezen.
Maar al met al had dit woord nooit in een dictee voor mogen komen mijns inziens.
Die kwestie is uiteraard aangekaart door de correctoren van het dictee, met verwijzing naar het Van Dale Wikiartikel en de waarschuwing dat drie spellingen mogelijk zijn: HEMA-worst, Hemaworst en hemaworst. Overigens zijn ook de gedachtestreepjes rondom noblesse oblige toegevoegd, die natuurlijk voorgelezen hadden moeten worden. Hier blijkt maar weer dat de correctoren nooit het laatste woord hebben; de auteur, voorlezer en jury nemen uiteindelijk hun eigen beslissingen.
Beste Bob,
Netflix is een eigennaam, daarom net als Philipslamp een Netflixserie.
Benelux is een afkorting [beter verkorting] met hoofdletter, daarom Benelux-land.
Ook Vinex is zo’n verkorting [met hoofdletter, wel essentieel]:
Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra [Vi N Ex]
Daarom Vinex-wijk.
Voor kleine letters geldt het niet: aircoapparaat.
Vb.: StuBru-medewerker en hifitoren.
Dit is allemaal te vinden in GB H 17.4
Het is te verwachten dat die rare hoofdletteruitzondering op termijn zal vervallen en dat we dus in 2025 gewoon Beneluxland en Vinexwijk gaan schrijven…
R.