Café De Hip in het centrum van Deventer
door Jan Riefel
Op de vrijdagavond voorafgaande aan de 28ste editie van de Deventer Boekenmarkt, de grootste van Europa die dit jaar meer dan 130 duizend bezoekers trok, vond de tweede Grote Deventer Taalstrijd plaats. Dit voorgerecht van de boekenmarkt werd opgediend in café De Hip. Ongeveer vijftig enthousiastelingen waren naar deze locatie gekomen om te proberen de titel beste speller van Deventer en omgeving te bemachtigen.
Nadat de deelnemers een plaatsje hadden gevonden in kleine bovenzaal van De Hip begon de schrijver van het dictee, Özcan Akyol, zijn verhaal eerst in zijn geheel voor te lezen en daarna opnieuw met vermelding van welke woorden opgeschreven moesten worden. Akyol is schrijver en columnist bij dagblad de Stentor en in Deventer en omstreken ook bekend als Eus. Zijn dictee ging over een gezelschap personen van diverse pluimage die taakstraffen uitvoerden op de begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam. Daar ligt Hermanus Cornelis Cruijff begraven, de vader van Johan. En daarmee sloot Eus aan op het thema van het taalweekend: de bal- en taalvirtuoos die ons dit jaar ontvallen is.
Eigennamen
In totaal moesten 49 woorden of woordgroepen worden opgeschreven. Ook eigennamen moesten soms opgeschreven worden. Als je de televisieserie The Love Boat had gevolgd wist je natuurlijk dat dit met drie hoofdletters geschreven moest worden en dat de kapitein Merrill heet. Voor degenen die deze tv-serie niet gevolgd hebben, waren een of meer fouten snel gemaakt. Verder waren er moeilijke woorden bij als rücksichtslose harpij, excavateur, geëquipeerde en geëxalteerde, terwijl ook Tsjetsjeense vaak fout werd geschreven. Maar wie regelmatig het boekje met 5000 venijnige dicteewoorden raadpleegt, zal met deze woorden geen moeite gehad hebben. Ook een aantal Bargoense woorden als gannef en falderappes doorspekten het dictee.
Özcan Akyol
Na ongeveer drie kwartier was het leed geleden en kon men zich, terwijl de jury het nakijkwerk verrichtte, enige tijd verpozen in het café. Daarna werd de uitslag bekendgemaakt door Eus. De derde prijs was voor Margreet Strijbosch met zeven fouten. De winnaar van vorig jaar, Herman Starink bleef haar nipt voor met zes fouten. Schrijver Jan van Kessel mag zich een jaar lang de beste speller van Deventer en omstreken noemen. Hij maakte slechts vier fouten. De overige deelnemers konden zich vastklampen aan de misschien toch wel achterhaalde olympische gedachte: deelnemen is belangrijker dan winnen.
Fouten
Als we de moeilijkheidsgraad van het dictee bepalen aan de hand van het aantal fouten van de prijswinnaars, kan gesteld worden dat het dictee moeilijker was dan vorig jaar. Vorig jaar was het aantal fouten van de eerste drie samen 9. Nu dus 17. Nog benieuwd naar mijn aantal fouten? Het waren er 8. Al met al was het een avond die verhipt gezellig was en er wordt al uitgekeken naar de volgende editie.
En die komt er, hebben de organisatoren toegezegd.
Mooi, Jan. Jammer, net geen brons.
Het had best gekund. De jury rekende geriefelijk fout, terwijl het wel zo werd uitgesproken. Ook Jans schrijfwijze shaggie, dat toch gewoon in het Groene Boekje staat, kon geen genade vinden bij de correctoren. Jan Riefel is te bescheiden om daarover te zeuren, of het zelfs maar te melden in zijn artikel, maar het lijkt er sterk op dat er slordig is nagekeken.
Dat was nauwelijks een dictee te noemen: 49 woorden of woordgroepen opschrijven op een blanco papier en de context alleen horen en niet op papier hebben. Maak er dan toch een net invuldictee van …
Over de 2 omstreden zaken heb ik mij als een soort OS-videoreferee gebogen door naar de video-opname(n) van het dictee te kijken en te luisteren. 1) Er is inderdaad ‘geriefelijk’ voorgelezen, dat is duidelijk. 2) Alleen ‘sjekkie’ is goed, want er werd een k voorgelezen. ‘Shaggie’ spreek je uit met de g van goal (en maggi met de g van gaan). Overigens wordt ‘shagje’ wel met een k uitgesproken …
Toegift: vraag tijdens mijn dagelijkse wandeling: is ‘droneren’ een goed werkwoord? Mijn antwoord: tuurlijk, dat is met een drone ombrengen …
Waar heb jij ontdekt dat shaggie anders wordt uitgesproken dan sjekkie? Als er inderdaad een Nederlander zou zijn die de door jou aanbevolen uitspraak hanteert, dan kan-ie uitkijken naar hilarische confrontaties met Engelssprekenden: ‘O yes, I really love a shaggie.’
Helaas voor mij zegt het ANW: Vanaf 1944 rolt men met Mascotte het lekkerste shaggie (spreek uit: sjekkie). Mascotte Gommé vloeipapier is een zuiver natuurproduct gemaakt van speciaal geselecteerde plantenvezels. Het papier is gebleekt zonder chloor en heeft een plakrandje van zuivere Arabische gom.