Veteraan Jozef Lamberts controleert de spelling in de Van Dale.

door XA4, uw fakecorrespondent uit de ruimte

Potlood achter het oor, verbouwingsplan in de achterzak. ‘Kijk,’ toont Jozef Lamberts, ‘die oostelijke buitenmuur gaat eruit. En daar’ – hij wijst naar een royale zone in de tuin achter de huidige woonkamer – ‘komt een grote uitbreiding met een gezellige barhoek.’

Hij kijkt wat bezorgd. ‘Ik hoop maar dat de werken tijdig klaar zullen zijn, want op 21 april is het zover, het BeNeDictee in Bonheiden. Het was wel even schrikken toen ik die massale respons kreeg, maar ziezo, na de verbouwing zal gelukkig niemand in de kou moeten blijven.’ ‘Maar’, voegt hij eraan toe, ‘ik verwacht wel dat ze behalve een schrijfplankje ook nog een stoel meebrengen’.

Kampeerders
Dat blijkt helemaal anders te liggen in Heist-op-den-Berg. Daar zijn ondertussen de eerste – jawel – kampeerders gesignaleerd in de onmiddellijke omgeving van het appartement van Marlies Vervloet. ‘Ach’, zegt een van de moedigen, ‘ik had dit tentje nog liggen van toen ik onze dochter wou inschrijven in de gemeenteschool. Trouwens, het valt wel mee met die kou, Marlies brengt ons regelmatig een mok warme soep. En ondertussen zit ik toch al aan de letter ‘d’ in het Groene Boekje. Dat toegangsbewijs voor het BeNeDictee van Heist-op-den-Berg kunnen ze me in elk geval niet meer afnemen. Ik sta als eerste in de rij!’

Annemarie Braakman wordt verrast door haar publiek tijdens het achtste Aalsmeers Dictee.

‘Een tent? Ja hoor!’, verzekert Annemarie Braakman-Ven me. ‘Een partytent in de tuin. Zoals het er nu naar uitziet wordt het een overrompeling tijdens de grande finale in Aalsmeer. Maar misschien kunnen we er een barbecuefestijn van maken. Het wordt best een gezellige boel.’

In Den Haag zoekt men ondertussen oplossingen voor het verwachte verkeersinfarct tijdens de dictees in Zoetermeer (bij Dian van Gelder) en Voorburg (ten huize van Lizi van Vollenhoven). Om die te kunnen kanaliseren wordt er volgens een regionale katern van de AD Haagsche Courant zelfs gedacht aan – ik geef het maar voor wat het waard is – afzonderlijke dicteespitsstroken voor de zuiderburen!

Davidsfonds
Overrompeling, zuiderburen, wat is er in ’s hemelsnaam aan de hand? De BeNeDictees waren toch een kleinschalig initiatief, bedoeld voor huis-tuin-en-keukentaalliefhebbers? Wel, daarvoor moeten we even terug in de geschiedenis. Meer precies naar de jaren 1993 tot en met 2009. Toen vonden in Vlaanderen de legendarische Davidsfondsdictees plaats. Met op hun hoogtepunt ieder jaar meer dan tienduizend deelnemers en een spetterende finale in het Vlaams Parlement in Brussel. En met een resem superspecialisten met klinkende namen. Mannen – want het waren vooral mannen – die telkens maanden vooraf het Groene Boekje uit het hoofd leerden en heel de Dikke Van Dale een keer of drie in extenso doornamen. Absolute kampioenen. Met elk jaar een strijd op het scherp van de snee. Maar toen het Davidsfonds in 2009 onverwacht de stekker uit de populaire dicteewedstrijd trok, stopten de meeste specialisten even abrupt met hun uit de hand gelopen hobby. En meteen werd het stil in dictee-Vlaanderen, heel stil.

Dictees zijn hip
Maar dat veranderde recent met een enkel mailtje. Na enige research stuurde Herman Killens immers vlak voor Kerstmis een gedetailleerde compilatie rond met de beschikbare uitslagen van alle Davidsfondsdictees. En dat zorgde vooreerst voor een stormvloed aan nostalgische reacties uit de Vlaamse dicteewereld. Maar vooral: die supercracks zijn opnieuw massaal gaan studeren! Dictees zijn plots weer hip in Vlaanderen. We laten bijvoorbeeld ex-Davidsfondsgoeroe D.T. Spellingmans – want het zijn vooral mannen – aan het woord: ‘Ik heb meteen mijn geannoteerde Van Dale op zolder vanonder het stof gehaald. De post-its zaten nog allemaal netjes op hun plaats. Het is weer eens wat anders dan alle dagen vogelpikken en petanquen op café. Awel, ik heb ondertussen wat rondgebeld naar de conculega’s en ze komen bijna allemaal. Die BeNeDicteecompetitie, dat lijkt helemaal ons ding. Heu, maar onder ons gezegd en gezwegen, moet daar eigenlijk geen streepke tussen?’

De gezusters Ribbens bekijken het interview met Rien Wisse (l) in BN/De Stem

Achterhoedegevecht
Rien Wisse, de glansrijke triomfator van de editie 2017, beseft dat een hernieuwing van zijn titel een haast onmogelijke opgave wordt. ‘Nounou, in al die jaren is slechts één enkele Nederlander ooit op een (zuinige) toptienplaats geëindigd. Ik vrees dat het een achterhoedegevecht wordt.’ En dan hoopvol: ‘Misschien, nu ik erover nadenk, het is wel zo dat de laatste Davidsfondswedstrijd al uit het vorige decennium dateert. Met wat meeval hebben die voormalige toppers nog niet door dat er sindsdien alweer een nieuw Groene Boekje uit is. Als je pakweg yu di Kόrsou niet kan schrijven kan je hier weinig komen uitrichten, hoor. Of is het yu di Kòrsou – ai, dat moet ik toch even opzoeken.’
Reizende Rein Leentfaar – potlood achter het oor, Lijst in de achterzak – maakt zich echter allerminst zorgen. ‘Eureka. Het is eindelijk gelukt!’, roept hij uit. ‘Sinds vorige week staan álle woorden uit de Dikke Van Dale in mijn Lijst. Al-le-maal.‘ De triomf staat in zijn ogen te lezen: ‘Dat worden vanaf nu dus uitsluitend nulfouters’. En dan met een zucht: ‘Of in elk geval voortaan alleen nog maar onterechte fouten, dat spreekt vanzelf.’

Herman Killens (l) won de eerste prijs in Breskens (2017).

Uitverkocht
Ondanks het eclatante succes van de BeNeDictees kijkt coördinator Herman Killens maar sip. ‘Stel je voor’, bromt hij. ‘Ik heb me te laat ingeschreven. Voor mijn eigen dictee nota bene. Helemaal uitverkocht. En ik had nochtans weer een geestig verhaal in petto. Niet dus. Ik zal de dicteewedstrijd in Opwijk noodgedwongen op een groot scherm in de tuin moeten volgen.’
En we hebben nog nieuws. De organisatoren hebben ondertussen immers wijselijk beslist om de BeNeDictees in 2019 op geheime locaties te laten doorgaan …

P.S.: Fakenieuws? Ja hoor. Jozef, Dian, Herman, Lizi, Marlies en Annemarie heten je in 2018 hartelijk welkom op een (of meerdere) BeNeDictee(s). Voor meer info houd je best de dicteekalender nauwgezet in het oog.