Rein Leentfaar bij RTV Scheldemond, maart 2021
door de redactie
Het zal spellingliefhebbers niet ontgaan zijn: de onlineversie van de Woordenlijst der Nederlandse Taal is drastisch vernieuwd. Daarmee is de site overzichtelijker op smartphones en kunnen gebruikers eenvoudiger schakelen tussen Leidraad en de woordenlijst, die buiten cyberspace door het leven gaat als het Groene Boekje.
Is de online woordenlijst ook verbeterd? Ja, want de site linkt direct door naar Taaladvies.net en de Technische handleiding. Bovendien is het woordencorpus groter dan ooit, met ruim 224 duizend lemmata. En op de voorpagina worden de laatste updates vermeld: vapen, tiktokjustitie, zoomen.
Ja, beaamt ook Rein Leentfaar, die dagelijks met orthografie in de weer is en op geen enkel dictee in het land ontbreekt. “Jaren geleden heb ik aan de Taalunie gevraagd of ze het Groene Boekje niet alfabetisch doorzoekbaar konden maken. Dat wilden ze wel, maar het is er nooit van gekomen. Maar in de nieuwe opzet zit een nieuwe zoekfunctie die bijna precies doet wat ik wilde.”
Jokers
In het online Groene Boekje kan de gebruiker nu zogeheten jokers invoeren. Die staan voor elke willekeurige letter. Typ een vraagteken (?) als je niet zeker bent van één letterteken: d?p geeft dep, dip, dop en dtp. Type een asterisk (*) voor een willekeurig aantal tekens: ab*ren geeft niet alleen abdiceren en abdijbieren, maar ook abrikozenconfituren.
En daar is Leentfaar bijzonder mee in zijn nopjes. “Kijk, ik vul a* in en dan krijg ik 1651 pagina’s die lopen van a tot en met azuurstenen. Duurt wel zo’n vijftien seconden trouwens, hoor. De site is er niet veel sneller op geworden. Maar goed, als ik dat bij elke letter van het alfabet herhaal, zie ik dus de hele thesaurus van het Groene Boekje. Tot en met z*. Die zoekterm geeft 760 pagina’s van z tot en met ZZW.”
Full monty
Zou die truc ook opgaan voor de full monty, de complete woordenlijst? Nou, net niet, ontdekte Leentfaar: “Ik typte * in het zoekvak en na zo’n vier minuten kreeg ik 5001 pagina’s gepresenteerd. Die lijst begon bij 007 en liep door tot crapauds. Kennelijk is er een capaciteitsprobleem op de server. Dat is wel aannemelijk als je meer dan 830 duizend woordvormen tegelijk moet weergeven.”
Je mag ook in het zoekvak rustig 35 vraagtekens intypen. Je krijgt dan bijvoorbeeld:
accountant-administratieconsulenten of: algemene plaatselijke verordeningen.
En nog een ervaringsadvies: als je alfabetisch met de Woordenlijst aan de gang wilt, doe dan op z’n minst het volgende:
1. Open de Woordenlijst met zoekterm * (en later a* etc.)
2. Open een duplicaat om losse woorden etc. op te zoeken.
3. Open de oVD om daarin dingen op te zoeken of te controleren.
4. Open Google om daarin begrippen op te zoeken.
De vele tot stand gebrachte verbeteringen in de Woordenlijst zijn in de eerste plaats de verdienste van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Zowel woordenbestand als applicatie worden ontwikkeld en beheerd door het INT. De Taalunie is louter opdrachtgever en superviseert via de Commissie Spelling. De titel hierboven doet volgens mij de Taalunie te veel eer aan.
Je hebt gelijk, maar de digitale Woordenlijst wordt wel heel prominent gepresenteerd als een product van de Taalunie, inclusief een in het oog springende koppeling naar het Taaladvies. Ik kan het wel neutraler formuleren.
Een heel rare fout van de programmeurs: met g* krijg je 1038 pagina’s, maar dat begint met g, gaf, gaven, ge.
Maar met ga* krijg je 124 pagina’s en dat alles ontbreekt dus bij g* op de 2 woorden ‘gaf’ en ‘gaven’. Dat is nogal wat!
En als je één ? intypt, krijg je NIET de E, G, Q, R en T. En ook niet ü, ö, ø en alle cijfers. Prutswerk van de programmeurs. Gemeld aan INT.