Jos Maalderink na zijn overwinning in het dertiende Soester Dictee.

door JvHD | Foto’s: fotokruis

Jos Maalderink, journalist in opleiding, is de verrassende winnaar van het dertiende Soester Dictee.

Voor de dertiende editie van het Soester Dictee kwamen enkele tientallen taalliefhebbers op 10 december naar de fraaie raadszaal van het lokale gemeentehuis. Onder hen zo’n dertig officiële deelnemers, een enkele verdwaalde dicteetijger – die doorgaans in het Utrechtse dorp strikt geweerd worden – en opvallend veel meeschrijvers buiten mededinging. Allen waren in bange afwachting van de opgave die de geharde taalkundige Bert Jansen deze keer voor hen bereid zou hebben. En die angst bleek terecht. Terwijl een taalliefhebster als Marijke Hofhuis op de meeschrijftribune vooraf nog goede hoop had, moest zij na het dictee vrezen voor een score onder het gemiddelde. En dat terwijl zij al jaren meeschrijft met het Groot Dictee op tv.

Chaotische bushbush
Vooraf was zij al gewaarschuwd door de auteur zelf en voorlezer Aad Post, die zich uitstekend van zijn taak kweet. Zij voorspelden een gemiddelde van 31 fout. Gaandeweg bleek dat een realistische schatting – later zou blijken dat het gemiddelde op 34 fout lag. Jansen prikkelde zijn slachtoffers met vragen over hun eigen kundigheid in de spelling: Weet u nog wél feilloos uw weg in de chaotische bushbush die spelling heet? Bent u linguïstisch voldoende onderlegd om ‘Bindt u dat maar vast meneer’ en ‘Wind u niet zo op, meneer’ correct neer te pennen? Zinnen als de laatste waren afdoende om zelfs kundige spellers als Marijke Hofhuis – ‘dt-fouten zijn mij een gruwel’ – van hun à propos te brengen. En voor de diehards bracht de vileine taalkundige nog een alinea in stelling als deze: Ook flirtte hij met het mooiste meisje van de klas dat al op jeugdige leeftijd een vitamine B-tekort had en later de breeveertien is opgegaan. Er is dan ook niets van deze rowdy terechtgekomen.

Tip ten Brink, derde klas gymnasium, scoorde boven verwachting.

Entertainment
Een fraaie tekst, met kop en staart, een geestig intermezzo en een boodschap. Maar tjonge, wat een twijfels voor de spellers! Tot opluchting van de deelnemers stond er na de exercitie drank klaar. Bovendien zorgde het smartlappenkoor De vallende traan voor nostalgisch vertier. De auteur zelf verzorgde de uitleg op geheel eigen wijze. Als een geoefend entertainer nam hij het publiek mee langs de valkuilen in het invuldictee. Opvallend was dat er geen enkel twistpunt te bekennen viel te midden van de honderd invulwoorden – een zeldzaamheid in de dicteewereld. Ook de gymnasiasten Tip ten Brink en Guddiene Neijens van het Baarns Lyceum, die het behoorlijk lastig vonden ‘met al die leenwoorden’, toonden zich tevreden na de duidelijke uitleg.

De twee jeugdige deelnemers kregen dan ook een custom made slagroomtaart aangeboden door de organiserende Stichting Literaire Activiteiten Soest (SLAS). Die stichting was ruimhartig in het belonen van de winnaars. Derdeprijswinnares Loes Paul (28 fout) mocht een boekenbon van 50 euro mee naar huis nemen; Hetty Kasteel (24 fout) kreeg een bon van 75 euro. En de winnaar, beginnend journalist Jos Maalderink (21 fout), kan zelfs honderd euro besteden bij de boekhandel.

De raadszaal van het Soester gemeentehuis was goed gevuld tijdens het dictee.

De laureaten hadden een klein beetje mazzel: meervoudig winnaar Bob Boersema – een gekende dicteetijger – was dit jaar kaltgestellt door zijn benoeming als jurylid. Bij de meeschrijvers buiten mededinging veroverde hij ex aequo het goud, samen met Jacques Bettelheim. Zelf kwam ik er met maar liefst tien fouten slecht van af. En ook al wenst het bestuur van de SLAS geen enkele dicteetijger in de Soester raadszaal te zien, ik verwacht in 2015 – buiten mededinging, als het moet – een revanche. Dan kunnen we ook zien of Jos Maalderink zijn uitstekende prestatie van dit jaar kan evenaren.

De aanbevelenswaardige tekst kunt u hier lezen.