Gedeeld winnaar van het radiodictee 2023 Emiel Heuff

door Jeroen van Heemskerck Düker

In de vijfde editie van het Groot Dictee der Nederlandse Taal verstopte auteur Wim Daniëls meer valkuilen dan gebruikelijk. Dat was te merken aan de resultaten van de deelnemers die op zaterdag 25 november meeschreven in Erfgoedcentrum Rozet in Arnhem. In het ‘prominentenvak’, waarin genodigden meeschreven, lag het gemiddelde op maar liefst 35 fout. De luisteraars van De Taalstaat presteerden aanmerkelijk beter met een gemiddelde van 20 fout.

Oud-Kamervoorzitster Gerdi Verbeet las de enigszins futloze, maar orthografisch uitdagende tekst van Daniëls uitstekend voor, zij het in een voortvarend tempo. Echte struikelwoorden zaten er dan ook niet in deze keer, de ervaren auteur had zich vooral toegelegd op nogal belegen woorden als faliekant, heremetijd en ammehoela. De lastigste hindernissen waren de spaties – of juist het gebrek daaraan – in bijvoorbeeld thuis blijven, ertegenaan, achteroverleunen en vaarwelgezegd. Moeilijk was ook het hyperactuele ge-x’t in de zesde alinea.

Hortsik

De opgeschroefde moeilijkheidsgraad was terug te zien in de score van de winnaars, die ex aequo de eerste prijs deelden. Architect Emiel Heuff uit Groningen en Walter Oussoren uit Alphen aan den Rijn maakten elk acht fouten. Oussoren maakte twee fouten in het voor hem onbekende hortsik en presteerde daardoor onder zijn niveau. In de dicteewereld is de leraar Nederlands bekend als jurylid en voorlezer van het Groene Hartdictee, dat jaarlijks gehouden wordt op de school waar hij lesgeeft. Schrijfster Lydia Rood – die zelf ooit een dictee schreef in Edam – kwam als beste uit de bus van de prominenten: tien fout.

Dicteekoningin Marry Potjes (hier tijdens het Zutphens Dictee in 2017) won in Arnhem.

Dit jaar kon ook worden meegeschreven in verscheidene Nederlandse bibliotheken. Hoewel 35 instellingen zich enthousiast hadden opgegeven, trok het evenement lang niet overal voldoende deelnemers. In Arnhem had een aanzienlijk schrijversveld zich verzameld in een aanpalende ruimte van Rozet. Daar won – niet verrassend – oud-onderwijzeres Marry Potjes, de eeuwige nummer één van het Zutphens Dictee. Ze maakte zes fouten. Maar in de gemeente Peel en Maas konden Peter Peters en Romy Eijkelenberg de hoofdprijs delen terwijl ze toch ieder 15 rode strepen hadden gekregen. In Steenwijk lag de gemiddelde foutscore op 40 en wonnen de drie deelneemsters die elk 19 fouten maakten, winnares Nel Voortman deed het in Nijverdal iets beter met 17 fouten.

De bieb in Hilversum had de pech dat het dictee samenviel met de evenementendag Open 035. Slechts drie schrijvers meldden zich aan de ‘s-Gravelandseweg. Bert Jansen en de djoeroetoelis van dit verslagje maakten samen zeven fouten in het dictee – Bert zes, Jeroen één – en bevestigden daarmee dat Daniëls de lat dit jaar eindelijk een treetje hoger heeft gelegd.